KLIMAT

Klimat Jedliny jest górski, umiarkowanie bodźcowy, modyfikowany przez lasy przylegające do uzdrowiska.

RYS HISTORYCZNY

Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z XIII wieku. Właściwie dotyczą one obecnej – południowo – wschodniej części miasta – Jedlinki, która w tamtym czasie była osadą drwali i znajdowała się w granicach dóbr należących do Bolka I księcia świdnicko – jaworskiego. Właśnie od dawnej niemieckiej nazwy Jedlinki (Tannhausen), która miała związek z rosnącymi lasami jodłowymi, wywodzi się obecna nazwa miasta. Źródła mineralne odkryto w Jedlinie Zdroju w XVI wieku, jednak na większą skalę zaczęto z nich korzystać od 1697 roku wówczas uznano je za lecznicze. W tym czasie właścicielem pastwisk, na których tryskał uzdrawiający zdrój, był Caspar Schäl – kmieć z Jedlinki. W związku z coraz większą liczbą przybywających z okolicznych wsi chorych, Schäl poczynił pierwsze inwestycje: leczniczą wodę ujął w wydrążony pień drzewa i postawił obok kram z żywnością. Później, w 1723 roku, wybudował w pobliżu źródła dom mieszkalny – Grundhof. 1723 rok – to najważniejsza data w historii Jedliny-Zdroju, uważana za datę założenia uzdrowiska. W roku tym austriacki generał Hans Christoph baron von Seher – Thoss – właściciel Jedlinki, wykupił od Schäla parcelę ze źródłem, które wkrótce zostało ocembrowane. Zaczęły powstawać pierwsze budynki i urządzenia uzdrowiskowe. Szczególnie wiele inwestycji poczyniła w Jedlinie-Zdroju żona generała – Charlotta Maximiliana hrabina von Seher – Thoss. To właśnie ją uważa się za założycielkę kurortu i to od jej imienia źródło otrzymało nazwę Charlottenbrunn (dotąd nazywano je Sauerborn lub Tannhauser – Sauerbrunnen). Wkrótce całą kolonię utworzoną przy źródle nazwano Charlottenbrunn (nazwę taką Jedlina-Zdrój nosiła do 1945 roku). Pierwszy opis składu mineralnego i właściwości leczniczych źródła pochodzi z 1726 roku i jest dziełem Georga Jahmanna – medyka ze Świdnicy. Następnych badań wód dokonali kolejno: w 1789 roku chemik Klaproth z Berlina i w 1825 roku Carl Beinert – aptekarz i biolog z Jedliny-Zdroju.

W XVIII wieku Jedlina-Zdrój staje się nie tylko kurortem, ale również ośrodkiem tkactwa i sukiennictwa. W 1768 roku otrzymuje po raz pierwszy prawa miejskie (posiada je do roku 1919). Dalszy rozwój uzdrowiska przerwały na pewien czas działania wojny siedmioletniej (1756 – 1763 r.), okres wojen napoleońskich (bitwa pod Walimiem w 1807 r.), a także powódź z 1755 r. i okres epidemii i głodu w 1766/1767 r. Wiek XIX to czas ponownego dynamicznego rozwoju kurortu. Powstało wtedy wiele nowych hoteli i pensjonatów, założono tereny rekreacyjne uzdrowiska. Jednocześnie zmodernizowano stare i zbudowano nowe urządzenia zdrojowe. Pomysłodawcą i inicjatorem wielu przedsięwzięć w tym zakresie był wspomniany już Carl Beinert. Wiele inwestycji ukierunkowanych na dalszą modernizację i rozbudowę kurortu, podjęto w latach 1861 – 1864, wtedy właścicielem Jedliny Zdroju był Carl Krister – założyciel fabryki porcelany w Wałbrzychu. To m.in. z jego inicjatywy gruntownie przebudowano i powiększono Dom Zdrojowy, przy promenadzie zbudowano nową halę spacerową i pawilon muzyczny, przebudowano też pawilon ze źródłem Charlotty oraz zmodernizowano tereny rekreacyjne. Niestety następcy Kristera i kolejni właściciele Jedliny-Zdroju nie podejmowali już działań inwestycyjnych w uzdrowisku. Okres stagnacji zakończył się w roku 1884, kiedy to gmina Jedlina-Zdrój wykupiła mocno zaniedbany kurort od właściciela – Artura von Klitzinga. Dzięki szerokim działaniom organizacyjnym, modernizacyjnym i inwestycyjnym, podjętym przez władze gminy w końcu XIX i na początku XX wieku, Jedlina Zdrój nie tylko szybko dźwignęła się z upadku, ale wkrótce stała się jednym z najbardziej znanych, najnowocześniejszych i najchętniej odwiedzanych uzdrowisk na Śląsku. Przykładowo – w 1926 roku w Jedlinie-Zdroju przyjęto 1650 kuracjuszy i 2000 turystów. Na przyjeżdżających czekały liczne i nowocześnie urządzone hotele i pensjonaty. Dane statystyczne podają, że w 1937 roku, w mieście były 4 hotele, 20 pensjonatów i zajazdów z pokojami gościnnymi, a także 38 domów turystycznych i schronisko młodzieżowe. Kuracjuszom i gościom odwiedzającym uzdrowisko, oferowano wiele atrakcji kulturalnych i rozrywkowych. Odbywały się m.in. koncerty orkiestr i chórów, turnieje taneczne i festyny leśne. II Wojna Światowa oraz zaniknięcie – kilka lat po jej zakończeniu, źródeł mineralnych (spowodowane działalnością wałbrzyskich kopalń węgla), to główne przyczyny późniejszego upadku uzdrowiska.

W latach 1952 – 1961 wykorzystywano walory klimatyczne i krajobrazowe Jedliny Zdroju. W 1962 roku ponownie podjęto działalność uzdrowiskową. Wodę do zabiegów zaczęto dowozić z uzdrowiska w Szczawnie Zdroju, z którym Jedlina Zdrój działa w ramach jednego kompleksu. Obecie jest to „Uzdrowisko Szczawno – Jedlina” S.A. Obecnie prowadzi się intensywne prace wiertnicze, by dotrzeć do własnych ujęć źródeł mineralnych, których występowanie potwierdziły wcześniejsze badania. W 1967 roku Jedlina-Zdrój ponownie otrzymała prawa miejskie. W 1970 roku w granicach miasta znalazły się wsie – Jedlinka, Suliszów, Kamieńsk i Glinica.

CYKLICZNE IMPREZY KULTURALNE W JEDLINIE-ZDROJU:

Prezentacje Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Ulicznych – lipiec.

Wśród wielu organizowanych przez miasto imprez należy wymienić szczególnie te, które mają charakter ogólnopolski i międzynarodowy:
– Międzynarodowy Festiwal Teatrów Ulicznych,
– Dolnośląski Festiwal Zupy,
– wyścigi kolarskie,
– rajdy samochodowe,
– turnieje krajowe gry w bule.

ATRAKCJE TURYSTYCZNE JEDLINY ZDRÓJ I OKOLIC:

Jedną z największych atrakcji Jedliny ]-Zdroju jest „Uzdrowiskowy Szlak Turystyczno-Rekreacyjny”. Koncepcja powstania szlaku powstała w połowie 2003 roku na bazie istniejącego szlaku dla kuracjuszy. Władze miasta podjęły szereg działań, które podniosły estetykę i uwypukliły jego walory krajoznawczo – turystyczne. M.in. uporządkowano trasę szlaku, zbudowano platformy widokowe i postawiono dodatkowe ławki. Podjęto działania w sferze informacyjno – organizacyjnej. M.in. wykonane zostały i ustawione tablice informacyjne z mapą przebiegu szlaku, wydrukowano podręczne mapki, zatrudniono i przeszkolono Strażników Szlaku. Planuje się przeprowadzenie szeregu inwestycji o charakterze modernizacyjnym i budowlanym, aby w pełni wykorzystać jego walory nie tylko dla turystyki, ale również dla sportu i rekreacji. Właśnie to malownicze położenie sprawia, że jest tutaj cudownie o każdej porze roku zaś wszechobecna cisza i spokój w połączeniu z bogactwem i pięknem otaczającej przyrody sprzyjają kontemplacji i regeneracji sił. Nie dziw więc, że kto był chociaż raz w Jedlinie-Zdroju, wraca potem tutaj wielokrotnie – oczarowany niepowtarzalnym urokiem tego miejsca.

OFERTA KULTURALNO-REKREACYJNA:

Pięknie położone uzdrowisko oferuje różnorodne atrakcje:

– malownicze trasy turystyczne do wędrówek pieszych i wypadów rowerowych,
– wycieczki autokarowe krajowe i zagraniczne,
– wieczorki taneczne, imprezy przy ognisku,
– bibliotekę.
– W zimie organizowane są kuligi oraz wyjazdy do licznych w okolicy wyciągów narciarskich.
– Jedlina od kilku lat jest organizatorem Międzynarodowych Teatrów Ulicznych, a w okresie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku słynie z najpiękniejszych dekoracji świetlnych na posesjach.

W Jedlinie-Zdroju warto zwiedzić m. in.:

– unikatowy park bukowy,
– słoneczną polanę z miejscem do zażywania kąpieli słonecznych,
– aleję lipową z zabytkową kapliczką,
– punkt widokowy – panorama Gór Sowich,
– zespół pałacowo-parkowy z XVII wieku i in.

OKOLICE JEDLINY-ZDROJU:

Pobyt w naszym uzdrowisku jest doskonałą okazją do turystycznych wypadów w ciekawe miejsca, do których m.in. należą:

– największy na Dolnym Śląsku Zamek Książ,
– Kościół Pokoju w Świdnicy wpisany przez UNESCO na listę światowego dziedzictwa kulturowego,
– Zespól Klasztorny Cystersów – perła dolnośląskiego baroku,
– Zagórze Śląskie z zamkiem Grodno pochodzącym z XIV wieku,
– Szczawno Zdrój, jedno z najstarszych uzdrowisk na Dolnym Śląsku, rodzinne miasto noblisty – Gerharta Hauptmanna.
– Ponadto organizowane są również wycieczki do Pragi i Wiednia.

PROFILE LECZNICZE W JEDLINIE ZDROJU:

– schorzenia narządu ruchu,
– choroby układu oddechowego,
– choroby układu moczowego,
– choroby układu trawiennego.

NATURALNE WODY LECZNICZE W JEDLINIE ZDROJU:

Podstawę terapii uzdrowiskowej w Jedlinie Zdroju stanowią naturalne wody mineralne. Są to szczawy wodorowęglanowo-sodowo-wapniowo-magnezowe o smaku lekko szczypiącym, orzeźwiającym:

– ”Dąbrówka”,
– “Mieszko”,
– “Młynarz”,
– “Marta”.

ZAKŁADY LECZNICZE W JEDLINIE ZDROJU:

– Uzdrowisko „Szczawno-Jedlina” S.A. 58-330 Jedlina Zdrój, Plac Zdrojowy 1 tel. 74 8455 286
– Biuro Usług 58-330 Jedlina Zdrój, Pl. Zdrojowy 3 tel./fax 74 84 55 286 w.33

www.uzdrowisko.szczawno-jedlina.pl
e-mail: jedlina@szczawno-jedlina.pl

Fot. Wikipedia, Graphische Verlagsanstalt GmbH, Dresden-Blasewitz Domena publiczna

Powiązane artykuły: