Na dwóch piętrach zabytkowej Wielkiej Stajni mieści się wystawa przyrodnicza „Klimatyczne Karkonosze”, której zwiedzanie trwa ok. 1–1,5 godziny, a na parterze Pałacu wystawa edukacyjna o charakterze historycznym „Pałac Sobieszów”, której zwiedzanie trwa ok. godziny. Jej uzupełnieniem jest ścieżka edukacyjna „Zostań Zarządcą”, która powinna się spodobać szczególnie młodszym gościom. Obie ekspozycje dostępne są  w językach polskim, niemieckim, angielskim i czeskim. Dla gości ze specjalnymi potrzebami przygotowaliśmy audiodeskrypcję oraz zwiedzanie w polskim języku migowym (PJM).

Bilety uprawniające do wejścia na każdą ekspozycję można kupić w systemie online na stronie bilety.kpnmab.pl lub w punkcie kasowym w Budynku Wejściowym.

„Klimatyczne Karkonosze” to wystawa, która nie imituje przyrody, na spotkanie z nią wciąż trzeba pójść w góry. Ekspozycja buduje nastroje towarzyszące obcowaniu z naturą –  widzimy światło przeświecające przez korony drzew, czujemy drgania towarzyszące powstawaniu gór, otacza nas mrok i niepewność, gdy w lesie zapada noc. Ekspozycja jest przeznaczona do niespiesznego zwiedzania, które sprzyja refleksji, zadumie i poszukiwaniu odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Wykorzystanie zmysłów poprzez doświadczanie różnych faktur, dźwięków, a nawet zapachów buduje pamięć i wiedzę o Karkonoszach. W tak skomponowanej przestrzeni znalazło się też miejsce na szereg aktywności opartych na eksperymentach – w sali „Przez wszystkie piętra Karkonoszy” sprawdzimy, jak wartki jest nurt górskiego strumienia, w sali „Sen nocy leśnej” dowiemy się, gdzie nocą kryją się zwierzęta, a w sali „Laboratorium” przyjrzymy się z bliska, jak zbudowane jest skrzydło motyla. Przez ekspozycję prowadzi nas pojedyncza kropla wody, którą z „chmury” uwalnia zwiedzający. Górski potok prowadzi ją w dół karkonoskich zboczy, aż w końcu kropla trafia do miejsca, w którym „paruje” i wraca do chmury, zamykając tym samym symboliczny obieg wody w przyrodzie.

Autorem projektu wystawy jest Koza Nostra Studio z Krakowa.

Wykonawcą projektu jest firma Alfa-Edgar z Wrocławia.

Historia powstania Centrum

 Niemal 10 lat temu dawny majątek ordynacji Schaffgotschów w Sobieszowie stał się własnością Karkonoskiego Parku Narodowego – przez ten czas Park zmagał się z wieloma trudnościami wynikającymi z braku możliwości pozyskania funduszy zewnętrznych, przestojami na budowie, rosnącymi cenami materiałów i usług budowlanych oraz skomplikowanymi rozliczeniami w projektach. Pomimo tych przeszkód, udało się dojść do momentu, w którym możemy zaprosić do Centrum pierwszych gości.

Już na poziomie planowania całości inwestycji, budowa Centrum została podzielona na trzy etapy. Pierwszy z nich obejmował prace koncepcyjne oraz przygotowanie i realizację projektów budowlanych i wykonawczych dla sieci zewnętrznych i części budynków. Zaprojektowano wówczas nie tylko przebudowę Pałacu i Domku Ogrodnika, ale też zagospodarowanie wokół Pałacu oraz wzniesienie nowej konstrukcji tzw. Elektrycznej Stodoły. W etapie II przeprowadzono remont i przebudowę Wielkiej i Małej Stajni, budowę od podstaw Budynku Wejściowego oraz parkingu od strony pętli autobusowej na ul. Cieplickiej. Ten etap prac obejmował również kompleksowe wykonanie dwóch stałych ekspozycji – „Klimatyczne Karkonosze” oraz „Pałac Sobieszów”.

Do całkowitego zakończenia budowy Centrum Edukacyjno-Przyrodniczego potrzebujemy jeszcze czasu. Przed pracownikami KPN stoją zadania dot. realizacji III etapu inwestycji, m.in. pozyskanie środków zewnętrznych na remont i przebudowę budynku dawnej bursy, stojącej tuż przy ul. Karkonoskiej, która pierwotnie była domem zarządcy majątku Shaffgotschów. Według projektów Bursa będzie pełniła rolę hotelowo-edukacyjną – z miejscami noclegowymi dla 60 osób oraz dwiema pracowniami edukacyjnymi na parterze: kulinarną oraz plastyczną. Jak tylko zostaną uruchomione programy finansowe z nowej perspektywy unijnej 2021-27, KPN będzie szukał możliwości pozyskania pieniędzy na realizację tej inwestycji. Nie będzie to zadanie proste – za każdym razem trzeba wpisać się ze swoim przedsięwzięciem w priorytety danego programu, a i park narodowy nie zawsze może być beneficjentem w każdym projekcie.

Przy przebudowie Bursy, KPN chce przywrócić jej pierwotną bryłę: odtworzyć dużą bramę wjazdową w budynku, która otwierała widok na Pałac. Pracownicy Parku będą też starali się pozyskać pieniądze na dokończenie remontu Spichlerza, budynku sąsiadującego z Elektryczną Stodołą. Ze środków własnych Parku pod koniec 2019 r. udało się wyremontować dach budynku, obecnie trwa remont elewacji oraz stolarki drzwiowej i okiennej. Docelowo Spichlerz ma być wynajmowany lokalnym twórcom i producentom, którzy będą mogli oferować w tym miejscu swoje towary.

Konferencja organizowana jest w ramach projektu „Centrum Edukacyjno-Przyrodnicze Karkonoskiego Parku Narodowego – Pałac Sobieszów” w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

Wartość całkowita projektu wynosi 29 529 755,47 zł

Dofinansowanie: 20 444 792,56 zł

Współfinansowanie (NFOŚiGW): 3 646 804,07 zł

Projekt obejmował:

– adaptację budynku Wielkiej Stajni na potrzeby ekspozycji przyrodniczej „Klimatyczne Karkonosze” oraz ośrodka edukacyjnego wraz z wyposażeniem, której koszt ogółem wyniósł 16 140 028,16 zł

– wykonanie interaktywnej ekspozycji przyrodniczej „Klimatyczne Karkonosze”, którego koszt ogółem wyniósł 12 633 876,98 zł.

Więcej informacji: kpnmab.pl/centrum-muzealno-edukacyjne-sobieszow