Dolnośląskie mikroby pod lupą wrocławskich naukowców

W południowej Dakocie naukowcy scharakteryzowali blisko 600 genomów drobnoustrojów żyjących głęboko pod ziemią w nieczynnej kopalni złota w Black Hills, tymczasem na Dolnym Śląsku odbywają się równie ciekawe badania.

Podziemna Trasa Turystyczno-Edukacyjna w Starej Kopalni Uranu w Kletnie udostępniła swoje podziemia interdyscyplinarnemu zespołowi naukowców. W sierpniu badaczki z wrocławskiego start-upu Extremo Technologies oraz Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej mgr inż. Ewa Borowska oraz dr inż. Weronika Urbańska odwiedziły pierwszy raz Kopalnię w Kletnie. Panie poszukiwały i pozyskiwały z terenu kopalni ekstremofile, czyli mikroorganizmy, które rozwijają się w ekstremalnych środowiskach, takich jak bardzo wysokie lub niskie temperatury, wysokie ciśnienie lub niskie pH.

Te niesamowite organizmy można wykorzystać na wielu polach nauki. Celem badań jest opracowanie systemu o zamkniętym obiegu, który wsparłby załogowe misje kosmiczne. Rozwiązania biologiczne z unikalnymi glonami pozyskanymi w podziemiach mogą dostarczać tlen, usuwać dwutlenek węgla i poddawać recyklingowi odpady. – To właśnie dzięki takim ,,zaklętym” w skałach bakteriom oraz glonom wulkanicznym pozyskaliśmy metale z regolitu księżycowego i marsjańskiego oraz z zużytych baterii litowo-jonowych w procesie bioługowania wykorzystując mikroby jako ,,mikro górników’ – mówi Ewa Borowska.

– Mamy jasną wizję tego, co chcemy przekazywać odwiedzającym trasę turystyczną – rzetelną wiedzę naukową, podaną w przystępny i ciekawy sposób. Poza arcyciekawą historią tego miejsca, na uwagę zasługuje unikatowość geologiczna kletniańskich podziemi. Z przyjemnością podejmujemy współpracę z badaczami nauk o Ziemi, jesteśmy również otwarci, by udostępniać podziemia do różnych badań, gościliśmy tu już na przykład zespół opracowujący górniczy sprzęt ratunkowy wykorzystujący fale akustyczne. Teraz przyszedł czas na technologie kosmiczne – mówi Jakub Gustaw, prezes kopalni.

W działalności eksploracyjnej technicznie zespół badawczy wspiera kierownik Kopalni, Malwina Kubik – geolog, speleolog – Pomysł poszukiwania organizmów ekstremofilnych w Kopalni Uranu czy jaskiniach okazał się strzałem w dziesiątkę. Cieszymy się, że mogę dołożyć cegiełkę do badań z tak ciekawego obszaru – mówi Malwina Kubik.

Dodatkowo, obie organizacje połączyły siły na polu popularyzacji nauki, dając wspólne serie wykładów, w ramach grupy Extremo Education, utworzonej na potrzeby edukacji w zakresie technologii kosmicznych. Razem przeczesują kolejne dolnośląskie podziemia w poszukiwaniu ekstremofili – Czasami trzeba zejść pod ziemię, żeby potem sięgnąć gwiazd – podsumowują naukowcy.