Jelenia Góra – Cieplice – Rys Historyczny

„… łazienki znane przez kąpiele, przywabiają co roku różnych gości wiele budową swą, rozkładem i porządkiem miłe, która gorącą wodą tryskając paruje, a na różne słabości cudownie skutkuje.”

Tak o cieplickim zdroju pisał polski podróżnik i poeta, Bogusz Zygmunt Stęczyński, który zawitał tu w roku 1851. Na owe różne słabości skutkują nie tylko tutejsze wody, ale również specyficzny klimat oraz położenie u podnóża gór. Po przyjeździe do Cieplic czuje się, że te właściwości cieplickiego zdroju pomagają powrócić szybciej do zdrowia. A pomagają od dawna. Początki Cieplic giną daleko w mrokach dziejów. Prawdopodobnie o istnieniu tu ciepłych źródeł wiedziało już słowiańskie plemię Bobrzan. Jednakże miejscowe podania przypisują odkrycie źródeł cieplickich księciu Bolesławowi Wysokiemu, który w roku 1175 zapuścił się w te strony w pogoni za zranionym przez siebie jeleniem. Cudowne właściwości tutejszych wód przyciągały chorych szukających uzdrowienia. To prawdopodobnie dlatego 18 marca 1281 roku książę Bernard lwówecki darował szpitalnemu zakonowi joannitów ze Strzegomia „Calidusfons”, czyli „Ciepłe źródło” oraz 250 łanów ziemi w okolicy. Od tego czasu zakon ten zaczął opiekować się przybywającymi tutaj chorymi.

Kolejną kartę w dziejach Cieplic zapisał rycerz Bolka II świdnicko-jaworskiego, Gotsche Schoff, który w 1381 roku kupił Cieplice i dwa lata później sprowadził do uzdrowiska cystersów z Krzeszowa, którzy opiekowali się źródłem przez cztery kolejne wieki. W XVI i XVII wieku, po dokładnych opisach medycznych, popularność wód Cieplic rosła, przyciągając kuracjuszy, w tym Polaków, takich jak Helena Kałęcka, hetman Koniecpolski, Michał Radziejowski czy królowa Maria Kazimiera Sobieska. W XIX wieku rodzina Schaffgotschów, po kasacie zakonu cystersów, stała się właścicielem uzdrowiska i rozpoczęła jego rozbudowę, inwestując w transport – od pocztowych karetek, przez dyliżanse, kolej, aż po tramwaje gazowe. W 1935 roku Cieplice uzyskały status miasta, a w 1971 roku zostały włączone do Jeleniej Góry, zachowując status uzdrowiska do dziś.

Atrakcje turystyczne Cieplic i okolic

Zespół pocysterski
Pierwszy klasztor w Cieplicach powstał po 1403 roku, ale został zniszczony w czasie wojen husyckich. Nowy klasztor zbudowano w latach 1586-87, a w latach 1679-84 przebudowano w stylu barokowym. Po pożarze w 1711 roku szybko go odbudowano. Obecnie jest to dwukondygnacyjna budowla otaczająca dziedziniec, z zachowanymi renesansowymi portalami i barokowymi sztukateriami. Część budynku zajmuje Zakon Ojców Pijarów, a w pozostałej części mieści się Muzeum Przyrodnicze.

Barokowy kościół św. Jana Chrzciciela
Zbudowany w latach 1712-1714 w miejscu starszego kościoła, spalonego w 1711 roku. Kościół ma prostokątny plan, z bocznymi kaplicami i bogatym barokowym wystrojem. W ołtarzu głównym znajduje się obraz NMP autorstwa M. Willmanna z 1687 roku. Cenne obrazy, rzeźby oraz rokokowe ołtarze pochodzą z XVIII wieku. Przed kościołem stoi dzwonnica z lat 1709-1711, a wokół kościoła znajdują się cenne nagrobki oraz figury wotywne.

Długi Dom przy ul. P. Ściegiennego 5
Wzniesiony ok. 1546 roku jako budynek klasztorny, przebudowany przez cystersów w latach 1689-93. Jest to najstarszy dom zdrojowy w Cieplicach.

Barokowa figura św. Jana Nepomucena
Figura wykonana przez rzeźbiarza L. Webera w 1712 roku, znajdująca się w Cieplicach.

Pałac Schaffgotschów
Zbudowany w latach 1784-88 w stylu klasycystycznym, w miejscu wcześniejszego dworu. Pałac jest trzykondygnacyjny, z pięknymi fragmentami sztukaterii i mozaiki podłogowej. Dziś mieści się tam filia Politechniki Wrocławskiej. Przylega do niego park krajobrazowy, który powstał w XVIII wieku i przekształcony został w XIX wieku.

Klasycystyczny Pawilon Zdrojowy
Zbudowany w latach 1797-1800, mieszczący dawniej Galerię, dziś Klub Zdrojowy. W 1836 roku dobudowano Teatr Zdrojowy. W parku znajduje się również pomnik martyrologii i chwały oręża polskiego (1967).

Park Zdrojowy
Łączy się z parkiem Norweskim, który zyskał nazwę od pawilonu w stylu norweskim, w którym mieściło się Muzeum Przyrodnicze do 2013 roku. W parku można podziwiać cenne zbiory ornitologiczne oraz kolekcję motyli.

Profile lecznicze w Cieplicach Śląskich-Zdroju

Uzdrowisko Cieplice oferuje kompleksową rehabilitację, która obejmuje szeroki zakres schorzeń, w tym pourazowe stany ortopedyczne, choroby stawów, kręgosłupa, a także problemy neurologiczne i osteoporozę. Leczenie obejmuje także schorzenia układu moczowego, takie jak kamica nerkowa, zapalenie pęcherza moczowego oraz przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego. Uzdrowisko oferuje również specjalistyczne leczenie w zakresie okulistyki, w tym terapię przewlekłych zapaleń spojówek, problemów ze „suchym okiem” czy stanów po operacjach jaskry i zaćmy.

Dzięki unikalnemu położeniu w Kotlinie Jeleniogórskiej, uzdrowisko Cieplice korzysta z dobroczynnego mikroklimatu, który sprzyja regeneracji organizmu. Oferowane terapie są dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentów, zapewniając skuteczną pomoc w leczeniu wielu dolegliwości, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Naturalne tworzywa lecznicze w Cieplicach Śląskich-Zdroju

Wody mineralne uzdrowiska Cieplice pochodzą z infiltracyjnych źródeł o wieku 16-22 tys. lat i charakteryzują się słabą mineralizacją (poniżej 1000 mg/dm³). Są to wody fluorkowo-krzemowe, z zawartością fluoru (8-12 mg/l), który wspomaga prawidłowe kostnienie i profilaktykę osteoporozy, oraz krzemu (100 mg/l), który wpływa na mineralizację kości i zdrowie skóry. Woda zawiera również inne minerały, takie jak wapń, magnez, potas, żelazo, sód, jod oraz dwutlenek węgla.

Uzdrowisko wykorzystuje także peloidy, w tym borowinę, która jest naturalnym torfem o dużym stopniu przetworzenia przez mikroorganizmy. Borowina charakteryzuje się dużą pojemnością cieplną, co umożliwia przeprowadzanie zabiegów bez ryzyka poparzenia skóry, nawet w wyższej temperaturze (42-45°C). Działa przeciwzapalnie, bakteriobójczo, a także wspomaga wchłanianie obrzęków i poprawia ukrwienie. Składniki chemiczne borowiny, takie jak kwasy huminowe, garbniki, bituminy czy żywice, mają decydujące znaczenie dla jej właściwości terapeutycznych. Pastę borowinową stosuje się w niższej temperaturze (37-38°C), co sprawia, że zabieg jest łagodniejszy i odpowiedni nawet dla osób z przeciwwskazaniami do gorących terapii.

Podstawowe zabiegi lecznicze w Cieplicach

KĄPIELE LECZNICZE to najstarszy i najczęściej stosowany zabieg, wykonywany w wannach i basenach, a połączony z ćwiczeniami tworzy kąpiele kinezyterapeutyczne. Działanie kąpieli opiera się na dwóch głównych czynnikach:
– fizycznych związanych z zanurzeniem ciała w wodzie i jej temperaturą,
– specyficznych, wynikających z wpływu składników wody mineralnej, które przenikają przez skórę, działają na receptory układu nerwowego, częściowo wchłaniają się do krwioobiegu i pozostają aktywne nawet po zakończeniu zabiegu. Podczas kąpieli organizm wydala produkty przemiany materii i substancje toksyczne.

WODOLECZNICTWO obejmuje kąpiele mineralne, wirowe, perełkowe, kwasowęglowe, masaże podwodne, bicze wodne, czterokomorówki, krioterapię, hydromasaż, hydroterapię jamy ustnej oraz aerozole na gałki oczne.

KURACJA PITNA (krenoterapia) to picie wody leczniczej w określonych ilościach, temperaturze i czasie, pod nadzorem lekarza. Działa miejscowo na układ pokarmowy i moczowy, wpływając na wydzielanie i perystaltykę, a także suplementuje makro- i mikroskładniki, wspomagając reakcje adaptacyjne organizmu.

INHALACJE polegają na wprowadzaniu do układu oddechowego aerozolu leczniczego. Dzięki nowoczesnej aparaturze, cząsteczki aerozolu penetrują głęboko drogi oddechowe. Stosuje się inhalacje olejkowe, mineralne oraz aerozole na oczy.

PELOIDOTERAPIA obejmuje kąpiele, okłady, tampony borowinowe oraz wlewy borowinowe. Borowina wykazuje działanie przeciwzapalne i wspomaga leczenie różnych schorzeń.

KINEZYTERAPIA to gimnastyka lecznicza, zarówno zbiorowa, jak i indywidualna, w pełnym zakresie.

ELEKTROLECZNICTWO obejmuje galwanizację, jonoferezę, prądy dynamiczne, magnetotron, laseroterapię oraz ultradźwięki.

Dodatkowo oferowane są masaże klasyczne, okłady parafinowe i krioterapia miejscowa.

Cieplice Śląskie-Zdrój, położone u stóp Karkonoszy, to jedno z najstarszych uzdrowisk w Sudetach, znane z unikalnych ciepłych źródeł i korzystnego klimatu. Historia miejscowości sięga 1175 roku, kiedy to ksiądz Bolesław Wysoki, po polowaniu w sudeckich lasach, ozdrowiał dzięki gorącym wodom.

Cieplice były samodzielnym miastem, a od 1281 roku, po darowiźnie księcia Bernarda Lwóweckiego, opiekę nad gorącymi źródłami i pacjentami przejęli joannici ze Strzegomia. To oni zbudowali klasztor, szpital i pierwsze uzdrowisko.

W XVII wieku Cieplice zyskały popularność wśród znakomitych gości, w tym kanclerza Stanisława Radziwiłła czy królowej Marysieńki Sobieskiej, która odwiedziła uzdrowisko w 1687 roku.

Po 1945 roku uzdrowisko działało w ramach przedsiębiorstwa państwowego, a od 1999 roku funkcjonuje jako „Uzdrowisko Cieplice” Spółka z o.o. Wody termalne z czterech źródeł są słabo zmineralizowane, fluorkowo-krzemowe i zasadowe, co stanowi o ich wyjątkowości.

Aktywnie

Dla zdrowia

Dziedzictwo

Na łonie natury

Galeria