Początki – hutnictwo szkła i poszukiwanie skarbów

Historia Szklarskiej Poręby ściśle wiąże się z rozwojem hutnictwa szkła, poszukiwaniem szlachetnych kamieni i kruszców oraz, od połowy XIX wieku, z turystyką. Pod koniec XIII wieku zakon Joannitów z Cieplic kupił te tereny w celu wydobycia złota i kamieni szlachetnych. W połowie XIV wieku powstała pierwsza huta szkła, a późniejsze huty zakładała rodzina Schaffgotschów, właściciele rozległych terenów górskich. W tym czasie Karkonosze penetrowali Walończycy – poszukiwacze skarbów z zachodniej Europy. Ich działalność pozostawiła ślady w postaci sztolni, szybów i tajemnych znaków na skałach.

„Wędrujące huty” i nazwa miasta

Rozwój hutnictwa szkła wymagał dużych ilości drewna, co prowadziło do intensywnego wyrębu lasów. Huty przenosiły się w głąb gór wzdłuż dolin potoków, a wraz z nimi powstawały osady hutników, drwali i kurzaków. Zjawisko to wpłynęło na nazwę miasta – „Szklarska Poręba” nawiązuje do osad pasterskich, które dały początek dzisiejszej miejscowości.
Obecną nazwę miasta oficjalnie zatwierdzono w 1946 roku. W kolejnych latach powstawały nowe huty – nad Czeską Strugą w 1575 roku, w Białej Dolinie w 1617 roku, w osadzie Orle w 1754 roku oraz w dolinie rzeki Kamiennej w 1842 roku, gdzie działa huta „Julia”, dawniej „Józefina”. Przez setki lat hutnictwo szkła stanowiło podstawę gospodarki regionu.

Czescy emigranci i rozwój osadnictwa

W 1578 roku w rejonie Szklarskiej Poręby osiedliła się grupa czeskich protestantów – emigrantów religijnych. Hrabia Schaffgotsch, znany z tolerancji religijnej, zezwolił im na osiedlenie się po śląskiej stronie gór, co doprowadziło do powstania osady Marysin u stóp Szrenicy.
Wśród czeskich osadników szczególną rolę odegrali laboranci – specjaliści od medycyny naturalnej, którzy produkowali znane ziołowe specyfiki. W XVII i XVIII wieku powstawały kolejne osady, a na początku XIX wieku Szklarska Poręba stała się jedną z największych wsi sudeckich. Wówczas składała się z 26 osad i przysiółków, miała 336 domów, dwa kościoły, cztery szkoły, dwie huty szkła, szesnaście szlifierni szkła, trzy młyny i tartak.

Turystyka i rozwój infrastruktury

Od połowy XIX wieku w Szklarskiej Porębie zaczęła rozwijać się turystyka. Piękne krajobrazy i malownicze szlaki przyciągały coraz więcej gości.
Ważnym wydarzeniem było wybudowanie drogi z Piechowic przez Przełęcz Szklarską do Harrachova w 1847 roku, a następnie linii kolejowej z Jeleniej Góry do Tanvaldu w 1902 roku. Dzięki tym inwestycjom Szklarska Poręba ugruntowała swoją pozycję jako znane centrum turystyki i sportów zimowych. Kolejnym krokiem w rozwoju turystyki było wybudowanie w 1962 roku Kolei Linowej „Szrenica” z wyciągiem krzesełkowym, co jeszcze bardziej zwiększyło popularność miejscowości wśród miłośników sportów zimowych.

Kolonia artystyczna i uzdrowiskowy charakter

Pod koniec XIX wieku do Szklarskiej Poręby zaczęli przybywać artyści – pisarze, poeci, malarze i rzeźbiarze, tworząc lokalną kolonię artystyczną. Jej tradycje kontynuują współcześni twórcy.
Po 1945 roku Szklarska Poręba stała się jednym z najpopularniejszych kurortów wypoczynkowych w Polsce. Większość bazy noclegowej przejęto na potrzeby Funduszu Wczasów Pracowniczych, co przyczyniło się do dynamicznego rozwoju turystyki w regionie.

Aktywnie

Dla zdrowia

Dziedzictwo

Na łonie natury

Galeria