Zapoznaj się z ofertą Uzdrowiska Lądek – Długopole S.A.

 

RYS HISTORYCZNY LĄDKA-ZDROJU:

Pierwotnie tereny Ziemi Kłodzkiej zamieszkiwała prasłowiańska ludność rolnicza z największymi skupiskami na terenach obecnego Kłodzka, Bystrzycy Kłodzkiej i Międzylesia. W IX wieku słowiańskie osadnictwo tworzyło wspólnoty rodowe, które łączyły się w plemiona i w większe jednostki dające początek lokalnym organizmom państwowym. Z końcem X wieku ziemie te zostały zajęte przez południowych sąsiadów, książąt Libic i zostały podporządkowane Czechom. Na początku XI wieku Bolesław Chrobry przywrócił tereny Polsce. Od 990 do 1341 r. wielokrotnie przechodziły we władanie bądź Czech, bądź Polski. W 1341 r. po śmierci księcia Bolka Ziębickiego Ziemia Kłodzka została włączona ponownie do Czech, a po kilku wiekach została przyłączona do Prus, a następnie do Niemiec i powróciła do Polski dopiero w 1945 r. Przyjęto, że datę powstania uzdrowiska określa rok, w którym rozpoczęto zorganizowaną formę leczenia, natomiast przy rozbieżnych datach przyjmuje się najstarszą potwierdzoną. W bardzo starych uzdrowiskach, do których zalicza się Lądek-Zdrój, określenie dokładnej daty jest niemożliwe nie tylko z powodu odległego czasu, ale głównie z powodu zniszczenia wszelkich dokumentów w wyniku wojen, pożarów i innych kataklizmów. W takich przypadkach ustala się datę powstania uzdrowiska na podstawie pośrednich dokumentów historycznych bądź opisów historycznych z późniejszego okresu, często popartych wykopaliskami budowli i urządzeń, które są dodatkowym potwierdzeniem przybliżonej daty. Przyjmuje się na podstawie pośrednich dowodów, że leczenie uzdrowiskowe w Lądku-Zdroju istniało już około 1241 r. Wiąże się to z wielkim najazdem Mongołów na Europę w XIII wieku, kiedy to wojska Tatarów po zwycięskiej bitwie pod Legnicą 9 kwietnia 1241 r. skierowały się na Węgry i po drodze zniszczyły szereg miejscowości, w tym i Lądek. Opisu tych zdarzeń dokonuje anonimowy autor w początku XVII wieku, podając informację o zniszczeniu w czasie najazdu Mongołów urządzeń kąpielowych w Lądku.

Opis ten został wydany w języku niemieckim w 1683 r. O podobnej treści i dacie oraz o podobnej wiarygodności historycznej jest zapis w kronice Śląska z 1625 r. dotyczący zniszczenia urządzeń leczniczych Lądka. W obu wyżej podanych opisach zawarta jest również informacja o zniszczeniach zdroju w latach 1428-1431 w okresie wojen husyckich. W XIII wieku miasta znajdujące się na obszarze obecnej Ziemi Kłodzkiej przechodzą na tak zwane prawo niemieckie, które w znaczny sposób usamodzielniało miasta. Jako pierwsze przechodzi na to prawo Kłodzko (1222-1250), a następnie Bystrzyca Kłodzka (1252-1256) i Lądek (1264-1280). W tym też czasie znacznie nasiliła się kolonizacja tych terenów przez Niemców. W 1453 r. Hrabstwo Kłodzkie przeszło we władanie namiestnika króla czeskiego księcia Jerzego Podiebrackiego, którego spadkobiercy, bracia Albert, Jerzy i Karol Podiebradowie, zainteresowali się zdrojem w Lądku i w 1498 r. odnowili i rozbudowali źródło oraz jego zaplecze. Przy źródle wybudowali kaplicę pod wezwaniem świętego Jerzego, patrona jednego z braci, a ujęcie źródła nazwano zdrojem „Świętego Jerzego”. W tym też roku sprowadzono do Lądka dr. Konrada z Berge, który po raz pierwszy dokonał analizy chemicznej wody z tego źródła. Po 1501 r. zdrój św. Jerzego często zmieniał właścicieli i znacznie podupadł, dopiero w 1571 r. rada miejska wykupiła zdrój i zaczęła wykazywać o niego dbałość. W latach 1577-1580 dokonano dużej przebudowy, zamieniono dotychczasową obudowę źródła z belek drewnianych na obudowę kamienną, zainstalowano wanny z podgrzewaną wodą oraz wzniesiono nowe budynki przeznaczone na kwatery dla przybywających do zdroju.

W 1577 r. rada miejska Lądka wydała regulamin zdrojowy regulujący sposób korzystania ze zdroju, który w formie poszerzonej ponownie wydano w 1601 r. W wyniku tych przemian Lądek stał się atrakcyjny i zanotowano w tym okresie obecność wielu znakomitych gości, w tym księcia Jerzego II Piasta z Brzegu, księcia Karola austryjackiego, księcia Holsztyńskiego i księcia z Oleśnicy oraz kardynała Harracha z Pragi. W latach wojny trzydziestoletniej (1618-1648) Lądek podupadł i uległ zniszczeniu w wyniku pożarów, a ponadto został złupiony przez Szwedów w 1645 i 1647 r. W 1625 r. dr Schilling z Nysy na nowo opisuje zdrój „Jerzego” i podaje jednocześnie istnienie dodatkowego źródła ciepliczego, które nazwał źródłem „Nowym” (obecnie noszącym nazwę źródło „Marii Skłodowskiej-Curie”). Źródło to zostało prawdopodobnie odkryte około 1622 r., a w 1788 r. zostało przemianowane na źródło „Tuszowe”. W 1637 r. zarządca hrabstwa kłodzkiego Zygmunt Hoffmann wykupił opisane przez dr Schillinga źródło „Nowe” i jego okolice, jednak prawdopodobnie z powodu toczących się wojen przez 40 lat nie dokonywał żadnych prac. Dopiero w 1678 r. Hoffmann zlecił oczyszczanie tego źródła i przyległego terenu,  wtedy też odkryto w bliskiej odległości od niego nieznane dotąd źródło, cieplejsze i o większej wydajności, które Zygmunt Hoffmann na cześć swojej żony nazwał źródłem „Marii”. Po dokładnym odsłonięciu nowego wypływu źródlanej wody, znaleziono wykuty w skale zbiornik o długości około 2,7 m, szerokości 2,0 m i głębokości około 2,3 m, a w nim resztki łopat, czerpaków i innych przedmiotów.

To odkrycie wskazywało na istnienie zorganizowanej formy leczenia zdrojowego w odległym, bliżej nieokreślonym czasie, jednak w znacznie wcześniejszym niż stosowane w zdroju „Jerzy”. W 1678 r. nad źródłem „Marii”, Hoffmann rozpoczął budowę zakładu kąpielowego, który został oddany do użytku w 1680 r. i otrzymał nazwę „Marienbad” (obecnie „Wojciech”). Był to okazały ośmioboczny obiekt o wysokości około 25 m i średnicy około 9,5 m, w środku nad źródłem znajdował się ośmiokątny basen o przekątnej około 6 m i głębokości ponad 1,5 m. Dno basenu wyłożono drewnianą podłogą przykrywającą wypływy wody ze źródła. Na przełomie XVII i XVIII wieku ukazuje się kilka znaczących opracowań, które dotyczyły wód lądeckich oraz zaleceń co do ich stosowania. W zależności od patrona, autorzy tych opracowań bardziej zachwalali zdrój „Jerzego” bądź zdrój „Marii”. W 1677 r. ukazuje się nowe opracowanie zdroju „Jerzego”, autorstwa Jerzego Ambrożego Woltera, fizyka miejskiego z Kłodzka, które niewątpliwie miało w tym okresie duże znaczenie praktyczne. Opracowanie to dotyczyło nie tylko zdroju „Jerzego” ale również podawało wskazania do leczenia oraz sposoby korzystania z kąpieli.

Do głównych wskazań Wolter zalicza: podagrę, kamienie nerkowe i żółciowe, zapalenie jelit, bezpłodność. Jednocześnie podaje, że można korzystać ze źródła w godzinach od 6 do 10 i od 13 do 17. Zaleca, by rozpoczynać kąpiel od pół godziny, a następnie stopniowo zwiększać do 3, a nawet do 4 godzin przed południem i po południu, jednak uważa, że najwłaściwsze jest stosowanie 100 godzin kąpieli na całą kurację. Ponadto zaleca, by ciężko chorzy i osłabieni nie stosowali kąpieli dłużej niż 3 godziny dziennie, dzieci do lat 7 tylko 1 godzinę, a starcy powyżej 70 lat tylko pół godziny dziennie. Wolter chyba jako pierwszy zaleca korzystającym z kąpieli w Lądku, przestrzeganie zasad zdrowego trybu życia, polegającego na unikaniu wychłodzenia, spożywania ciężkostrawnych, ostrych, słonych i wędzonych potraw oraz unikania gniewu i smutku oraz nadużycia seksualnego. W 1694 r. dr Adam Kremer z Wiednia na zlecenie Hoffmanna wydaje w języku niemieckim zalecenia i sposoby leczenia wodami ze źródła „Marii”. Wskazania do leczenia wodami ze źródła „Marii” wg Kremera dotyczą niemal większości znanych wtedy chorób i mają niewątpliwie charakter reklamowy. Głównym jednak wkładem Kremera w leczenie w Lądku jest to, że po raz pierwszy zwrócił szczególną uwagę na kurację pitną, którą traktował na równi z kąpielami. W 1705 r. lekarz miejski z Wrocławia dr K. Öhmbus, który co prawda opisuje tylko źródło „Jerzy”, wprowadza jednak szereg nowości i poprawek w zakresie stosowania wód w Lądku. Podaje między innymi opis kąpieli napotnej stosowanej w specjalnej komorze parowej, którą można było stosować 2 razy dziennie, jeżeli nie pobierano kąpieli, lub 1 raz dziennie razem z kąpielami. Ogólnie zalecał, aby kąpiel napotną rozpoczynać od 15 minut i następnie zwiększać do 30-45 minut a sporadycznie do 1 godziny, a zalecana łączna ilość godzin kąpieli napotnych na kurację wynosiła 10-12 godzin. Innym zabiegiem było stosowanie lewatywy z wody mineralnej, którą zalecał w schorzeniach określanych przez autora jako „owrzodzenia macicy i jelit”. K. Öhmbus był zdecydowanym zwolennikiem nie przekraczania 100 godzin kąpieli na całą kurację, mimo że podał 2 przykłady pomyślnie zakończonej kuracji trwającej 200 i 250 godzin. Jako pierwszy uważał, że można podgrzewać wodę źródlaną do wanien, a nawet zalecał aby zaraz po kąpieli w basenie, pobierać ciepłą kąpiel w wannie, co rozszerza i przeczyszcza pory skórne. Zalecał również dostosowanie kuracji do choroby. W 1744 r. ukazuje się obszerna monografia zawierająca 456 stron, wydana przez profesora Gotfryda Henryka Burgharta, w której opierał się on w dużym stopniu na opracowaniach poprzednich autorów, a zwłaszcza na opracowaniu Kremera i Öhmbusa.

W monografii Burgharta, z punktu widzenia leczniczego, najważniejsze jest jego osobiste stwierdzenie, że woda lądecka nie wnika do organizmu, lecz wywołuje u ludzi oczyszczającą febrę, która wywołuje na skórze wysypkę, którą określa jako wyprysk kąpielowy lub wyrzut skórny. Wyprysk kąpielowy wg Burgharta był podstawowym objawem, który świadczył o korzystnym działaniu kąpieli a jednocześnie był obowiązujący do ustalenia czasu kuracji. Według tej koncepcji, która utrzymywała się w Lądku przez wiele następnych lat, lekarze zwyczajowo ustalali czas kuracji. Ogólnie Burghart zalecał, aby kuracja trwała około 4 tygodnie, a liczba godzin kąpieli w tym okresie powinna wynosić 120 do 130 godzin. Natomiast indywidualne ustalenie czasu kuracji uzależniał od czasu w jakim wystąpił wyprysk kąpielowy i zalecał wtedy przedłużenie czasu kuracji o taką samą lub nieco większą liczbę godzin, jaka była potrzebna do wystąpienia wyprysku. W swojej obszernej monografii Burghart szczegółowo opisuje, jak powinna przebiegać cała kuracja w Lądku, podając dokładnie wszelkie stosowane w tym czasie rodzaje kąpieli oraz rodzaje kuracji pitnej, a całość kuracji według niego, należało uzależniać od rodzaju choroby i ogólnej wydolności pacjenta, z którą niewątpliwie wiązał czas wystąpienia wyprysku kąpielowego.

W 1736 r. rada miejska Lądka wykupiła zakład „Marii” od wnuka Hoffmanna i dzięki temu nieustający spór między rywalizującymi właścicielami zdroju „Jerzy” i zdroju „Marii” ostatecznie przestał istnieć. Okres ten jednak nie był zbyt pomyślny dla Lądka, ponieważ w 1739 r. wielki pożar strawił znaczną część miasta, a po zakończeniu wojen między Austrią i Prusami (1740-1742 i 1744-1763) hrabstwo kłodzkie przeszło pod panowanie Prus.

W 1765 r. na kuracji przebywał w Lądku król pruski Fryderyk II, co wyraźnie nie wpłynęło jednak na poprawę sytuacji uzdrowiska. Dopiero przybycie w 1782 r do Lądka ministra do spraw Śląska, hrabiego Hoyma, spowodowało znaczną poprawę dzięki wielu inwestycjom w części zdrojowej. Pod koniec XVIII wieku następuje stopniowa, ale znacząca zmiana zaleceń dotyczących czasu stosowania kąpieli. W opracowaniach dr Bacha z 1783 r. i dr Magalli z 1798 r., autorzy ci zalecają skrócenie dotychczasowego czasu kąpieli z wielu godzin do 4 dziennie, jednak utrzymują w dalszym ciągu konieczność uwzględniania wyprysku kąpielowego, opisanego przez Burgharta. Natomiast radykalną zmianę sposobu kuracji zalecał dr Foerster, który był fizykiem miejskim i lekarzem zdrojowym w Lądku w latach 1791-1832. Dr Foerster był zdecydowanym przeciwnikiem opierania się na wyprysku kąpielowym w ustalaniu czasu kąpieli oraz na zbyt krótkim pobycie w uzdrowisku. Zalecał rozpoczynanie kąpieli w basenie od 15 minut, a następnie wydłużanie tego czas do 30-45 i wyjątkowo do 60 minut, a w wannie nie dłużej niż 15 minut. W okresie jego pracy zostały wydane nowe przepisy kąpielowe zatwierdzone w 1797 roku przez króla Fryderyka Wihelma III, a w 1805 r. została opublikowana jego praca dotycząca leczenia w Lądku. W 1811 r. wprowadzono po raz pierwszy taksę kuracyjną, zobowiązującą do wykupienia karty pobytu dla osób, które przebywały w Lądku powyżej 8 dni. Stopniowo poglądy Foerstera zaczęła popierać większość lekarzy, a zwłaszcza jego następca dr Bennerth. W 1828 r. po renowacji źródła „Marianny” (obecnie „Dąbrówki”) wybudowano nad nią nową pijalnię, na miejscu dawnej altany z poborem wody źródlanej do picia. W 1829 r. przypadkowo odkryto źródło, które po rozpoczęciu eksploatacji w 1835 r. nazwano źródłem „Łącznym” (obecnie jest to źródło „Chrobry”). W 1838 r. uruchomiono Wziewnię (inhalatorium) nad źródłem „Fryderyka” (obecnie „Skłodowskiej-Curie”) i po raz pierwszy wprowadzono zabiegi borowinowe. Pod koniec XVIII i na początku XIX wieku przebywało w Lądku wielu znakomitych gości. W 1790 r. zatrzymał się w Lądku Johan Wolfgang Goethe.

W 1800 r. królowa Luiza, żona króla pruskiego Wilhelma III, oraz John Adams, późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych. W 1813 r. przybył do Lądka król pruski Fryderyk Wilhelm III, który odbył tu kilkutygodniową kurację i spotkał się w sierpniu, w dniu swoich urodzin, z carem rosyjskim Aleksandrem I. Od 1876 r., przez prawie 28 lat pracował w Lądku dr Aleksander Ostrowicz (1839-1903), polski lekarz urodzony w Gostyniu w Wielkopolsce. Dr Ostowicz wydał w języku polskim w 1881 r. monografię poświęconą uzdrowisku lądeckiemu, w którym podał własności fizyczne i chemiczne lądeckich zdrojów, oddziaływanie kąpieli w basenie, wskazówki dotyczące używania kuracji zdrojowej, opis zdrojów i zakładów kąpielowych oraz spacerów i wyciecieczek w okolicach Lądka. Imieniem dr Ostrowicza nazwana jest ulica przy Zakładzie Przyrodoleczniczym „Jerzy” w Lądku-Zdroju oraz jedno z sanatoriów FWP. Na cmentarzu lądeckim znajduje się grób dr Ostrowicza oraz jego żony Klary zmarłej w 1910 r. Zakład kąpielowy „Marienbad” (obecnie „Wojciech”) został rozebrany w 1878 r. i na jego miejscu wybudowano nowy, przepiękny, neobarokowy obiekt wg projektu Hermana Völkela, który został oddany do eksploatacji 15 lipca 1880 r. W 1904 r. dr Jan Plesch, a w 1909 r. dr Klemens Schoefer stwierdzają występowanie radioaktywności w źródłach lądeckich, którego przyczyną jest, jak określają, gazowa emanacja radu. Odkrycie to spowodowało w następnych latach zmianę zapatrywania na temat działania leczniczego tych wód. W latach 1914-1916 poniżej zakładu „Jerzy” wybudowano nowy zakład kąpielowy „Nowy Jerzy”. W 1936 r. dobudowano do obecnego zakładu „Wojciech” zakład borowinowy. Poniżej zakładu „Wojciech”, w kierunku miasta, w 1936 r. oddano do użytku duży basen kąpielowy (25 x 12 m) i pijalnię, które stanęły na miejscu rozebranego, dawnego zakładu kąpielowego „Kamienny”. Zakład ten obecnie nosi nazwę Zakład Przyrodoleczniczy im. Marii Skłodowskiej-Curie 23 Wojskowego Szpitala Uzdrowiskowego. 9 maja 1945 r. do Lądka-Zdroju wkroczyły oddziały wojska radzieckiego, które w krótkim czasie uruchomiły zakłady lecznicze dla swoich potrzeb, a niewielką ich część, składającą się z budynków obecnego Szpitala Uzdrowiskowego „Adam”, przekazano 25 sierpnia 1945 r. władzom polskim.

Na początku 1946 r. powstał Zarząd Państwowego Uzdrowiska, który zorganizował pierwszy turnus leczniczy od 1 maja 1946 r., a kuracjusze korzystali z zabiegów leczniczych w wydzielonych kabinach w zakładach przyrodoleczniczych będących pod zarządem wojsk radzieckich. Od 1 maja 1946 r. Lądek-Zdrój zaczął intensywnie rozwijać swoje usługi zdrojowe i po raz pierwszy wprowadzono całoroczną działalność leczniczą, gdy dotychczas przez całe wieki była to działalność sezonowa, trwająca przeważnie od maja do połowy października. W 1949 r. powstał Fundusz Wczasów Pracowniczych (FWP), który bardzo szybko rozwinął swą działalność i znacznie zintensyfikował życie Lądka. W 1953 r. nastąpiła likwidacja sanatorium radzieckiego i dokonano przejęcia zakładów przyrodo-leczniczych przez Przedsiębiorstwo Państwowe Uzdrowisko Lądek-Zdrój (PPU), a na bazie innych obiektów powstał Centralny Wojskowy Zespół Sanatoryjny (CWZS), obecnie 23 Wojskowy Szpital Uzdrowiskowy. Po 3 latach na bazie 3 obiektów uzdrowiskowych ponownie utworzono sanatorium radzieckie, które funkcjonowało od 1956 do 1991 r. W 1965 r. nastąpiło połączenia uzdrowiska Lądek Zdrój z odległym o 36 kilometrów uzdrowiskiem Długopole Zdrój i powstało Przedsiębiorstwo Państwowe „Uzdrowisko Lądek-Długopole” z dyrekcją przedsiębiorstwa w Lądku Zdroju. Szczególny rozwój uzdrowiska miał miejsce w latach 1970-1978, kiedy intensywnie zaczęła wzrastać liczba leczonych, dzięki inwestycjom uzdrowiskowym i komunalnym, powstaniu kilku sanatoriów, w tym sanatoriów branżowych i poszerzeniu działalności FWP poprzez zwiększenie liczby miejsc na tak zwanych „wczasach profilaktycznych” i w sanatoriach FWP. W latach 1972-1973 wykonano głęboki odwiert tzw. L-2, (z leczniczą wodą termalną), który obecnie nosi imię „Zdzisław”, a w 1974 r. oddano do eksploatacji szpital uzdrowiskowy „Jubilat”. Największa frekwencja kuracjuszy w uzdrowisku miała miejsce w latach 1977-1978, w których wydawano rocznie ponad milion zabiegów (nie licząc sanatorium radzieckiego), a zakłady przyrodolecznicze PPU były czynne od godziny 7 do 21. Po tym okresie stopniowo zaczęła maleć liczba przybywających do uzdrowiska. W latach 90-tych Urząd Miasta przejął znaczną ilość obiektów FWF oraz budynki po byłym sanatorium radzieckim i dokonał ich sprzedaży lub dzierżawy. W tym też okresie dokonano gazyfikacji całej miejscowości, dzięki czemu zakłady przyrodolecznicze, sanatoria i domy wczasowe oraz znaczna liczba prywatnych domów przeszła na ogrzewanie gazowe, co znakomicie poprawiło stan powietrza atmosferycznego. W 1984 roku zamknięto zakład przyrodoleczniczy „Wojciech” i znajdującą się w nim część mieszkalną dla kuracjuszy – sanatorium „Stefan” i przystąpiono do remontu kapitalnego. Jednak z powodu braku środków finansowych wykonano jedynie wyburzenia i roboty murarskie w części sanatoryjnej i wstrzymano remont. W czerwcu 1991 r. ponownie rozpoczęto remont, który przebiegał intensywnie. 22 lutego 1994 r. oddano do użytkowania komfortowo wykonaną i wyposażoną część sanatoryjną na 47 miejsc w 23 pokojach. 23 kwietnia 1997 r. otwarto część zabiegową z reprezentacyjnym holem, wspaniałym basenem oraz z przepiękną pijalnią wody leczniczej, której nigdy uprzednio nie było w tym obiekcie. 7 sierpnia 1998 roku przekazano część kąpielową, z marmurowymi wannami, której wystrój znacznie przewyższał jej stan pierwotny. W tym też okresie wykonano szereg zmian unowocześniających zakłady przyrodolecznicze, prace modernizacyjne w szpitalach uzdrowiskowych i w większości sanatoriów i prywatnych pensjonatów. Lecznictwo uzdrowiskowe w Lądku-Zdroju rozwijało się w sposób nowoczesny dzięki tworzeniu Ośrodków Naukowych i powoływaniu Konsultantów Uzdrowiskowych w Przedsiębiorstwie Państwowym „Uzdrowisko Lądek-Długopole” w Lądku-Zdroju i w Centralnym Wojskowym Zespole Sanatoryjnym (z późniejszymi zmianami nazewnictwa tych jednostek). W wyniku ich działalności naukowej opublikowano około 150 prac naukowych. Najintensywniej działalność ta rozwijała się w Przedsiębiorstwie Państwowym „Uzdrowisko Lądek-Długopole” w Lądku Zdroju, obecnie Uzdrowisko Lądek-Długopole S.A.

W marcu 1953 r. powołano Kliniczny Ośrodek Naukowo-Leczniczy Chorób Zawodowych Akademii Medycznej w Poznaniu pod kierownictwem profesora Andrzeja Horsta, a we wrześniu 1953 r. Ośrodek Kliniczny Chorób Skórnych Akademii Medycznej we Wrocławiu pod kierownictwem profesora Henryka Mierzeckiego. W 1953 r. powstał również Ośrodek Naukowo-Leczniczy Chorób Naczyń Obwodowych kierowany przez profesora Wincentego Tomaszewicza oraz Ośrodek Naukowo-Leczniczy Chorób Ortopedyczno-Urazowych Śląskiej Akademii Medycznej kierowany przez profesora Mariana Garlickiego. W późniejszych latach powstały następne ośrodki. W 1983 r. utworzono Ośrodek Naukowo-Badawczy Chorób Ortopedyczno-Urazowych Akademii Medycznej we Wrocławiu pod kierownictwem profesora Andrzeja Walla. W 1991 r. powstał Ośrodek Badawczo-Konsultacyjny Endokrynologii Akademii Medycznej w Łodzi kierowany przez profesora Michała Karaska. 3 listopada 1997 r. powołano Ośrodek Badawczo-Konsultacyjny Wydziału Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu pod kierunkiem profesora J. Wiesława Kochańskiego. W latach 60-tych Ośrodki Naukowo-Lecznicze przemianowano na Ośrodki Naukowo-Badawcze, a w latach 80-tych na Ośrodki Badawczo-Konsultacyjne zachowując cały czas tą samą funkcję. W ramach tej działalności, kierownik ośrodka był zobowiązany do organizowania i kierowania badaniami naukowymi, dokonywania raz w miesiącu wizytacji ośrodka oraz konsultacji pacjentów kierowanych przez lekarzy uzdrowiskowych oraz oddelegowania do stałej pracy w uzdrowisku lekarzy z kierowanej przez siebie kliniki tzw. lekarzy wahadłowych, którzy zmieniali się co miesiąc lub co 2 tygodnie, jednak pod koniec lat 80-tych zaniechano kierowania lekarzy wahadłowych do uzdrowiska. Działalność Ośrodków Naukowo-Leczniczych (Ośrodków Naukowo-Badawczych) Ośrodków Badawczo-Konsultacyjnych była wyjątkowo owocna. Powstało bardzo dużo prac naukowych, opracowano ogólne i szczegółowe wskazania i przeciwwskazania do leczenia w Lądku, wielu lekarzy uzyskało odpowiednie specjalizacje medyczne, powstało szereg prac magisterskich oraz kilka doktoratów i habilitacji. Z powyższych danych wynika, że po 1945 r. działalność uzdrowiskowa w Lądku-Zdroju miała charakter kompleksowy, który polegał zarówno na spełnianiu na wysokim poziomie usług leczniczych, jak i również na wyróżniającej się pracy naukowo-badawczej. Adres autora: mgr Maciej Kochański, Zakład Fizykoterapii, Masażu i Balneoklimatologii, Wydział Fizjoterapii AWF we Wrocławiu, 51-617 Wrocław, ul. Witelona 25a.

WARUNKI KLIMATYCZNE W LĄDKU-ZDROJU:

Klimat Lądka-Zdroju określa się jako klimat górski, silnie bodźcowy, zakwalifikowany tak ze względu na jego położenie geograficzne i wysokość nad poziomem morza. Dodatkowym elementem jest usytuowanie uzdrowiska nad rzeką w wąskiej dolinie, z przewagą zabudowy zlokalizowanej na północno-zachodnich stokach otaczających wzgórz.

TEMPERATURA

Na podstawie wieloletnich obserwacji meteorologicznych średnia roczna temperatura powietrza w Lądku-Zdroju wynosi 6,5oC. Najcieplejszymi miesiącami w roku są lipiec (15,8oC) i sierpień (14,8oC), a najchłodniejszymi styczeń (-2,7oC) i luty (-1,9oC). W godzinach porannych i wieczornych następuje dosyć duże obniżenie temperatury w stosunku do średniej temperatury w ciągu dnia, co jest związane z wysokością na jakiej znajduje się uzdrowisko.

OPADY

Średnie roczne opady wynoszą 857 mm. Dni z opadem jest około 188 w roku, w tym 73 z opadami śniegu. Latem najwięcej opadów występuje w lipcu i sierpniu, przy czym są to często opady burzowe. Jednak liczba dni z opadem jest w ciągu roku najmniejsza w lipcu i sierpniu, a największa od listopada do marca. Średnio pierwszy opad śniegu występuje w 3 dekadzie października, a ostatni w 3 dekadzie kwietnia. Pokrywa śnieżna utrzymuje się przez około 99 dni w roku z częstymi jej zanikami w ciągu tego okresu.

USŁONECZNIENIE

Średnia liczba godzin usłonecznienia rocznie wynosi około 1173, z największym usłonecznieniem od czerwca do sierpnia, a najmniejszym od listopada do stycznia. Średnie dzienne zachmurzenie wg 11 stopniowej skali wynosi w Lądku-Zdroju średnio rocznie 7,5 (w skali całego kraju 6-7).

CIŚNIENIE

Ciśnienie atmosferyczne w ciągu roku przebiega w sposób zbliżony we wszystkich miesiącach, tylko nieznacznie wzrasta we wrześniu i październiku. Podobnie kształtują się różnice ciśnienia atmosferycznego między średnim maksymalnym a średnim minimalnym ciśnieniem w poszczególnych miesiącach, które jednak zwiększają się w niewielkim i zbliżonym stopniu od listopada do marca, a jedynie w grudniu wykazują duże zróżnicowanie.

WIATR

Ważnym czynnikiem klimatycznym jest szybkość i kierunek wiatru. W Lądku-Zdroju średnia prędkość wiatru w ciągu roku jest niewielka i wynosi 1,4 m/s, a średnia maksymalna 7,1 m/s. W miesiącach od czerwca do sierpnia jest najmniejsza (w granicach do 1,0 m/s), natomiast od grudnia do lutego jest prawie dwa razy większa. Podobnie kształtuje się średnia liczba cisz, których jest najwięcej w okresie letnim i najmniej w okresie jesienno-zimowym, w którym sporadycznie pojawiają się intensywnie wiatry fenowe. Najczęstszy i najintensywniejszy kierunek wiatru w Lądku występuje na kierunku południowym i południowo-zachodnim, natomiast ze wschodu wiatry wieją najwolniej. Porównawczo na terenie Polski w jej części środkowej najsilniejsze wiatry występują na kierunku północno-zachodnim i zachodnim.

ZJAWISKA METEOROLOGICZNE

Zjawiska meteorologiczne w obszarze uzdrowiska zachodzą w sposób łagodny i powolny ze względu na jego specyficzne położenie. Lądek-Zdrój położony jest w stosunkowo wąskiej dolinie otoczonej ze wszystkich stron wzgórzami lub dość wysokimi górami, intensywnie zalesionymi. Dolina w której leży Lądek, otwarta jest jedynie w kierunku północno-zachodnim, choć i na tym kierunku są również niewielkie zalesione wzgórza. Położenie to chroni przed częstymi i silnymi wiatrami i gwałtownymi zmianami pogody i dzięki temu kształtuje korzystne warunki klimatyczne Lądka-Zdroju.

 

 

KALENDARIUM HISTORYCZNE

poł. XIII w. – lokalizacja miasta na szerokim błoniu po południowej stronie Białej Lądeckiej, na przecięciu szlaków handlowych, za zezwoleniem króla czeskiego Przemysława Otokara II. Miasto nazwane „Landecke” czyli „krajukąt” nigdy nie posiadało obwarowań. Nieopodal Lądka zamek Karpień strzeże Przełęczy Karpiowskiej i prowadzącej tamtędy Drogi Solnej, ważnego szlaku komunikacyjnego.

Karpień w XIV i XV w. był centrum państewka karpieńskiego.

1241 – w czasie najazdu Mongołów (powracających z bitwy pod Legnicą) zniszczone zostały istniejące urządzenia kąpielowe. Anonimowy utwór wierszowany opowiadający o tym zdarzeniu spłonął wraz z archiwum miejskim podczas wielkiego pożaru w 1739 r.

1337 – dokument księcia Bolka ziębickiego, potwierdzający przywileje miasta, które wraz z 24 wsiami podlegało bezpośrednio burgrabiemu karpieńskiemu, a później hrabiemu kłodzkiemu.

1428 – 1431 – ponowne zniszczenie zabudowań kąpielowych oraz miasta podczas dwukrotnych najazdów husyckich.

1443 – zniszczenie zamku Karpień przez połączone siły księcia opawsko-ziębickiego Wilhelma i mieszczan wrocławskich, kres państewka karpieńskiego. Ruiny zamku potraktowano w następnych wiekach jako materiał budowlany m.in. na obudowę budynków w mieście.

1498 – książęta ziębiccy i hrabiowie kłodzcy, bracia Albrecht, Jerzy i Karol Podiebradowicze rozbudowują zdrój. Na ich zlecenie uczony Konrad z Bergu wykonuje opis właściwości wód leczniczych, stwierdzając w nich obecność „siarki, ałunu, soli i miedzi”. Były to nowatorskie badania, poprzedzające o ćwierć wieku pierwsze analizy słynnego Paracelsusa. Nazwa źródła i zakładu kąpielowego „Jerzy”, nadana wówczas na cześć średniego z braci została zachowana po dziś dzień.

1572 – miasto Lądek zakupuje zespół kąpieliskowo-gospodarczy i od tego czasu datuje się historia miejskiego uzdrowiska. Poczyniono inwestycje – wzniesiono drugi dom dla gości, następnie dwa budynki łazienkowe z wannami i wydano pierwsze przepisy kąpielowe. Lądek staje się znaną miejscowością. W 1591 r. ukazuje się pierwszy drukowany tekst medyczny o zaletach leczenia w Lądku, autorstwa Jana Crato, nadwornego lekarza Habsburgów.

1618-1648 – wojna trzydziestoletnia i ogromne zniszczenia na całej Ziemi Kłodzkiej. Zubożałe miasto na pewien czas odsprzedaje kąpielisko „Jerzy”.

1672 – zarządca Hrabstwa Kłodzkiego, radca jego cesarskiego majestatu, Zygmunt Hoffmann kupuje obszar pomiędzy miastem i zdrojem. Podczas zagospodarowania istniejącego tu źródła „chłopskiego” (obecnie „Marii Curie-Skłodowskiej”), odkryto kolejny zdrój (obecnie „Wojciech”) i pozostałości przerdzewiałych przyborów kąpielowych. Znalezisko świadczyło, że było to najdawniej wykorzystywane źródło lądeckie. Hoffmann wybudował zakład „Marii” (na planie ośmioboku, wnętrza wzorowane na tureckiej łaźni), kaplicę zdrojową, powstały nowe zajazdy i karczmy.

1693 – praca wiedeńskiego lekarza cesarskiego A. F. Kremera „Źródła przynoszące zdrowie…”, popularyzująca zalety źródeł obecnych: „Wojciecha” i „Marii”. Na zlecenie miasta, lekarz wrocławski dr C. Öhmbs wydał „Zbawienne źródło, krótkie opisanie starych ciepłych zdrojów czyli źródeł św. Jerzego królewskiego miasta Lądek”.

1736 – wykupienie przez miasto dóbr podlądeckich i zakładu „Marii” od wnuka Hoffmanna i harmonijny rozwój zdrojowiska.

1739 – wielki pożar części miejskiej Lądka.

1740-1763 – wojny śląskie pomiędzy Austrią a Prusami spowodowały zastój w rozwoju uzdrowiska. Na mocy porozumienia z 1759 r. Lądek, obok Cieplic, Teplic i Karlovych Var stał się ośrodkiem rekonwalescencji rannych i chorych żołnierzy obu walczących stron. Porozumienie to wyprzedziło o ponad 100 lat pierwszą, tzw. czerwonokrzyską konwencję genewską.

1765 – król Fryderyk Wielki tak skutecznie kurował swój ischias u lądeckich wód, że wydał później zakaz korzystania przez obywateli Prus z innych niż sudeckie uzdrowiska.

1782 – kuracja hrabiego von Hoyma, ministra ds. Śląska rozpoczęła okres rozwoju i pomyślności kurortu. Powstał malowniczy park z istniejącą do dziś aleją modrzewiową pomiędzy starym a nowym zdrojem, wystawiono salę balową, zbudowano „Leśną Świątynię” nad potokiem Jadwiżanka, rozpoczęto urządzanie promenad, których łączna długość w latach czterdziestych XIX w. liczyła 34 km.

1800 – podczas pobytu w Lądku, królowa Luiza wmurowała kamień węgielny pod nowy obiekt zdrojowy (obecnie Kinoteatr).

1813 – kuracja króla Fryderyka Wilhelma III, do którego w odwiedziny przybył car Aleksander I. Królowi pruskiemu towarzyszyła rodzina: następca tronu, późniejszy król Fryderyk Wilhelm IV, książę Wilhelm, późniejszy cesarz Wilhelm I, księżniczka Karolina, późniejsza carowa Rosji, żona Mikołaja I, księżniczka Aleksandryna, późniejsza arcyksiężna Meklemburgii zaś pośród świty cara przebywali: książęta Biro, Orański, Filip Heski, Kumberlandii oraz Radziwiłł.

1875 – kierownictwo zakładu „Thalheim” objął doktor Aleksander Ostrowicz, który związał się z Lądkiem jako lekarz zdrojowy na ponad 28 lat. Był społecznikiem, działaczem stowarzyszeń (Towarzystwo Upiększania Miasta, sekcja lądecka Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego) a przede wszystkim autorem przewodnika „Landek w Hrabstwie Klockiem w Szląsku. Podręcznik informacyjny dla gości kąpielowych”, który ukazał się w Poznaniu w 1881 r.

1892 – połączenie miasta i zdroju w jednolitą całość administracyjną.

1897 – doprowadzono linię kolejową z Kłodzka.

1945 – wkroczenie wojsk radzieckich do miasta, napływanie polskich osadników.

1946 – rozpoczął się pierwszy sezon kuracyjny Uzdrowiska Państwowego „Lądek-Zdrój”.

 

CYKLICZNE IMPREZY KULTURALNE W LĄDKU-ZDROJU:

– Dni Lądka.
– Lądeckie Lato Baletowe.
– Przegląd Filmów Górskich.
– Przegląd Piosenki Pielgrzymkowej – maj.
– Polsko-Czeskie Dni Kultury Chrześcijańskiej.
– Przegląd Filmów Górskich – wrzesień.

 

ATRAKCJE LĄDKA ZDROJU:

„Wojciech” Zakład Przyrodoleczniczy

Wzorowana na łaźniach tureckich budowla z końca XVII w., dwieście lat później gruntownie przebudowana. We wnętrzu, centralnie położony pod kopułą okrągły, marmurowy basen do kąpieli leczniczych, wokół którego biegnie ciąg gabinetów zabiegowych z marmurowymi wannami do kąpieli. Powyżej pijalnia wody mineralnej. W bocznej części obiektu stała ekspozycja „Historia lądeckiego kurortu”.

Kościół Parafialny Narodzenia NMP

Barokowa budowla, trzecia z kolei (po gotyckiej i renesansowej), poświęcona w 1697 r. Nawa sklepiona kolebkowo z lunetami, salowe wnętrze, na sklepieniu freski E. Reimanna. Cenne rzeźby figuralne z warsztatu najwybitniejszego rzeźbiarza Ziemi Kłodzkiej, Michała Klahra (Grupa Ukrzyżowania) i jego syna Ignacego (ambona, rokokowy konfesjonał). Obaj twórcy – mieszkańcy Lądka – byli autorami 39 pełnych i półpełnych rzeźb drewnianych.

Most św. Jana

Dwuprzęsłowy, gotycki obiekt (1565 r.) oparł się wszystkim powodziom, co jest podobno efektem zastosowania białek kurzych zamiast wapna. W wiekach średnich tuż obok mostu znajdował się dom celnika. Figura św. Jana Nepomucena z 1709 r. jest w miarę dokładną kopią figury z mostu Karola w Pradze i należy do najstarszych na Śląsku. Adres: ul. Krótka

Arboretum

Leśny ogród drzew i krzewów egzotycznych. Najwyżej położone w Polsce, czynne od wiosny do jesieni, a podziwiać w nim można ponad 250 gatunków drzew i krzewów pochodzących z całego świata, m.in. metasekwoję chińską, mamutowca olbrzymiego, szydlicę japońską. Wiosną zachwycają pięknie kwitnące azalie i różaneczniki.

Ruiny zamku Karpień (niem. Karpenstein) – na szczycie Karpiaka (758 m n.p.m.).

Karpień w XIV i XV w. był centrum państewka obejmującego obszar doliny górnej Białej Lądeckiej i jej dopływów powyżej Radochowa. Zamek strzegł położonej w pobliżu Przełęczy Karpowskiej, którędy biegł szlak kupiecki – Solna Droga. Zniszczony w czasie wojen husyckich, stał się siedzibą rycerzy-rabusiów.
– W XVI w. pozyskiwano stąd kamień do budowy najstarszego zakładu leczniczego „Jerzy”.

Jaskinia Radochowska

Do 1966 r. największa znana jaskinia w polskiej części Sudetów Wschodnich, ponad 256 metrów podziemnych korytarzy. Zwiedzając Grotę Stalaktytową (dawna nazwa) – wyposażony w latarkę – możesz poczuć się jak odkrywca.
– na szczycie Cierniaka – kaplica górska MB Wspomożenia Wiernych, do której prowadzi 214 kamiennych stopni z połowy XIX w. Wokół świątyni Droga Krzyżowa z klinkierowanymi kapliczkami, częściowo glazurowanymi.
– Jazda konna – Stajnia pod Dębami, Lądek Zdrój, ul. Bema 1, tel. 74 814-75-16
– Jazda konna – Słoneczna Dolina, Stójków, tel. 74 814-69-60
– Jazda konna – Stanica Jesionów, Orłowiec, tel. 74 814-79-88
– Centrum Klimatu Morskiego, jaskinia solno-jodowa „Galos”, ul. Ostrowicza 2 w Zakładzie Przyrodoleczniczym „Stary Jerzy”, rezerwacja tel.: 74 814-66-76,
– Stadion w Trzebieszowicach LKS Zamek,
– Strzelnica sportowa, ul. Widok, uzgodnienia z LOK,
– Trasy rowerowe Miasto i Gmina Lądek Zdrój,
– Biskupi Staw – połów i konsumpcja; ul. Moniuszki,
– Stawy rybne „Fishland” – wędkowanie, połów i smażalnia, Trzebieszowice 12, tel. 74 814-75-50, www.fischland.pl, e-mail: poczta@fischland.pl
– Łowisko „Rybojady”: połowy, smażalnia, grill; Konradów 3, tel. 604-810-146,
– Klub samochodów terenowych „Quattro” 603-076-683,
– Szkoła wspinaczkowa „Ręce do góry” tel. 74 814-65-62,
– Szkoła wspinania „Góry i Alpinizm” tel. 601-054-439,
– Wypożyczalnia rowerów górskich i sprzętu zimowego (serwis) przy Willi „Dana”, ul. Wolności 10, tel. 74 814-67-67,
– Wypożyczalnia rowerów górskich i sprzętu zimowego (serwis), ul. Wolności 13, tel. 74 814-74-27,
– Wypożyczalnia „Ola” – narty, snowboard, sanki, tel. 74 814 65 58, tel. kom. 604-945-588, 608-157-349.

 

 

ATRAKCJE TURYSTYCZNE W OKOLICY LĄDKA ZDROJU:

– Wyciąg krzesełkowy i wyciągi narciarskie „Czarna Góra” Sienna k. Stronia Śląskiego, tel. 74 814-12-45, 814-30-00,
– Wyciąg narciarski w Bielicach „ART-SKI”, Krzysztof Żachanowicz, tel. 74 814-32-35,
– Wyciąg narciarski w Kamienicy, tel. 74 814-32-85, tel. kom. 603-959-149,
– Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie, tel. 74 814-12-50, codziennie oprócz poniedziałków i czwartków,
– Zwiedzanie Huty Szkła Kryształowego „Violetta”, BORT Stronie Śląskie, ul. Kościuszki 17, tel. 74 814-13-79,
– Basen kryty Stronie Śl., ul. Kościuszki 20 a, tel. 74 814-16-04,
– Ścianka wspinaczkowa Stronie Śląskie, Hala sportowa, ul. Kościuszki 20,
– Muzeum Kopalni Złota Złoty Stok, tel.74 817-55-08, codziennie,

 

 

SPORT I TURYSTYKA:

– korty tenisowe,
– baseny otwarte i kryte,
– stadion sportowy,
– wyciągi narciarskie,
– sale gimnastyczne,
– strzelnica sportowa,
– możliwość uprawiania wspinaczki skałkowej,
– połowy pstrąga w rzece Białej Lądeckiej,
– trasy rowerowe o długości ponad 150 km.
– Ogólnopolski Spływ Kajakowy.
– Ośrodek sportów zimowych w Czarnej Górze (1405 m n.p.m.)
– Szlaki turystyczne w Górach Złotych, Bialskich, w Masywie Śnieżnika i w Puszczy Jaworowej.

 

PROFILE LECZNICZE W LĄDKU-ZDROJU:

Wody lądeckie wykorzystuje się w leczeniu chorób:
1. narządu ruchu (pourazowych i reumatycznych oraz na tle zmian zwyrodnieniowych)
2. neurologicznych (dyskopatie, zapalenia nerwu kulszowego)
3. ginekologicznych (andro- i menopauzy, niepłodność u mężczyzn)
4. przemiany materii (cukrzyca, dna, skaza szczawianowa)
5. dermatologicznych (łuszczyca, wyprysk przewlekły, zapalenie łojotokowe, świerzbiączka, stany zapalne skóry, dermatozy przemysłowe)

 

NATURALNE TWORZYWA LECZNICZE W LĄDKU ZDROJU:

Naturalne tworzywa lecznicze:
– wody radoczynne, siarczkowo-fluorkowe, słabo zmineralizowane;
– pasta borowinowa.

Lądeckie wody lecznicze biją z siedmiu źródeł:
– Jerzy – temperatura 28,30C
– Wojciech – temperatura 28,60C
– Zdzisław – temperatura 45,00C
– Skłodowska-Curie – temperatura 25,20C
– Dąbrówka – temperatura 19,70C
– Chrobry – temperatura 26,90C
– Stare – temperatura 17,70C

Ich działanie powoduje:
– zmniejszenie ograniczenia ruchu w stawach i kręgosłupie
– zmniejszenie obrzęków i bolesności w stawach
– zwiększenie siły mięśniowej
– obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
– poprawę ukrwienia tkanek
– obniżenie poziomu cholesterolu we krwi
– przyspieszenie odrastania uszkodzonej tkanki nerwowej
– regulację lub powracanie cyklów owulacyjnych
– tonizują objawy okresu przekwitania
– wzrost liczby plemników i poprawę ich ruchliwości
– działanie przeciwzapalne, przeciwświądowe i odczulająco na skórę
– przyspieszanie regeneracji naskórka, wzrost sprężystości i stopień wygładzenia skóry
– obniżenie poziomu cukru we krwi
– hamowanie procesów miażdżycowych
– regulację przemiany materii
– zwiększanie procesów odpornościowych
– działają odtruwająco
– zapobieganie osteoporozie i zwiększanie uwapnienia kości
– poprawę stanu ogólnego i sprawności fizycznej

 

ZABIEGI WYKONYWANE W LĄDKU-ZDROJU:

– Światłolecznictwo – wykorzystanie do celów leczniczych promieniowania podczerwonego, widzialnego i nadfioletowego.

– Lampy Sollux – emitują promieniowanie podczerwone i widzialne. Wpływ biologiczny promieniowania polega na działaniu ciepła, które powoduje przekrwienie tkanek, zmniejszenie napięcia mięśni, działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie. Stosowane są w leczeniu zapaleń stawów, skóry i tkanek miękkich oraz w nerwobólach.

– Lampy kwarcowe – emitują promieniowanie nadfioletowe powodując wytwarzanie w skórze barwnika, witaminy D3, powodują wzmożenie przemiany materii, zwiększenie wydzielania hormonów, działają bakteriobójczo. Stosowane są w chorobach skóry (trądzik, łysienie plackowate, łuszczyca, owrzodzenia), w utrudnionym zroście kości, osteoporozie.

– Laseroterapia – to leczenie promieniowaniem laserowym, które jest szczególnym światłem powstającym w procesie emisji wymuszonej. Ma ono wpływ na funkcje biologiczne komórek organizmu, zwiększa zaopatrzenie tkanek w tlen, usprawnia procesy metaboliczne, wpływa na czynność komórek nerwowych, przyspiesza proces gojenia ran, owrzodzeń oraz zrost kości po złamaniach. Działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Stosuje się w chorobach kości, stawów, mięśni, nerwobólach.

– Magnetoterapia – jest to leczenie polem magnetycznym, które przenika przez całe ciało docierając do każdej komórki. Ubranie ani opatrunek gipsowy nie jest dla niego przeszkodą. Działanie biologiczne pola magnetycznego polega na pobudzeniu oddychania komórkowego i regeneracji tkanek, zwiększając odporność organizmu, poprawiając ukrwienie tkanek, dając efekt przeciwbólowy, przeciwobrzękowy, przeciwzapalny. Stosujemy pole magnetyczne w opóźnionym zroście kostnym, trudno gojących się ranach, urazach narządu ruchu, chorobach stawów kończyn i kręgosłupa, osteoporozie, nerwobólach, chorobach naczyń obwodowych.

– Galwanizacja – jest zabiegiem leczniczym, w którym wykorzystuje się prąd stały. Przepływ prądu stałego przez tkanki powoduje wytwarzanie w nich ciepła oraz ich przekrwienie a także wpływa na zmianę pobudliwości nerwów i mięśni. Galwanizację prądem anodowym stosuje się w celu przeciwbólowym. Prąd katodowy wykorzystuje się do leczenia porażeń wiotkich oraz zaburzeń krążenia obwodowego.

– Jontoforeza – jest to zabieg polegający na wprowadzeniu do tkanek leków za pomocą prądu elektrycznego.

– Prądy diadynamiczne (DD) – są to prądy małej częstotliwości powstałe w wyniku nałożenia na prąd stały impulsów prądu zmiennego. Wykazują one silne działanie przeciwbólowe i przekrwienie, zmniejszające napięcie mięśni. Mają zastosowanie w leczeniu zespołów bólowych, w chorobie zwyrodnieniowej stawów, nerwobólach, stanach po urazach narządu ruchu, chorobach naczyń obwodowych, w niedowładach.

– Prądy interferencyjne – są to prądy średniej częstotliwości, powstające w wyniku nałożenia się dwóch prądów przemiennych w taki sposób aby interferencja zachodziła w miejscu procesu chorobowego w głębi tkanek. Pobudzają do skurczy mięśnie szkieletowe, zwiększają przekrwienie tkanek, mają zastosowanie w leczeniu stanów bólowych zwłaszcza dużych stawów.

– Diatermia krótkofalowa – jest to leczenie polem elektromagnetycznym wielkiej częstotliwości, powodującym głębokie przegrzanie tkanek. Ma ona zastosowanie w różnego rodzaju podostrych i przewlekłych stanach różnych narządów, w których celowe jest stosowanie ciepła: stany zapalne i zwyrodnieniowe stawów, tkanek okołostawowych, nerwobóle, przewlekłe zapalenia zatok obocznych nosa, zapalenie ucha, gardła, narządów głębiej położonych iinnych.

– Terapuls – to zmodyfikowana diatermia krótkofalowa nie dająca efektu cieplnego, ale mająca działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i jest przydatna w leczeniu stanów chorobowych, w których przegrzanie nie jest wskazane.

– Ultradźwięki – są falami akustycznymi wywierającymi na organizm człowieka działanie mechaniczne, powodując mikromasaż tkanek. Mają właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, zmniejszające napięcie mięśni, rozszerzające naczynia krwionośne, zwiększające przemianę materii. Stosowane są w leczeniu zespołów bólowych kręgosłupa i stawów, ostrogach piętowych, nerwobólach, bliznach, przykurczach Duputerna.

– Parafinoterapia – to najczęściej stosowany zabieg przegrzewający, który powoduje lokalne intensywne przekrwienie. Mięsnie stają się elastyczne, bardziej rozciągliwe, zmniejsza się ich wrażliwość na ból, stąd też często stosuje się okłady parafinowe na stawy i mięśnie przed gimnastyką leczniczą. Przegrzania parafinowe łagodzą bóle stawowe zwłaszcza stawów drobnych i średnich dzięki przekrwieniu torebek stawowych i przyczepów stawowych, dając poprawę ich ruchomości.

– Krioterapia- zabieg ten polega na zastosowaniu zimna w celach leczniczych. W naszym uzdrowisku stosujemy zabiegi krioterapeutyczne miejscowe, które powodują dość głębokie oziębienie tkanek. Efektem tego jest zmniejszenie bólu i obniżeni napięcia mięśni. Zabiegi te łączymy zawsze z gimnastyką, którą pacjent łatwiej wykonuje z powodu wyeliminowania bólu. Leczenie zimnem stosujemy w stanach po urazach narządu ruch, w chorobach gośćcowych, nerwobólach, rwa kulszowa, rwa ramieniowa) jako przygotowanie do gimnastyki i innych.

– Gimnastyka grupowa – do zespołu dobiera się pacjentów o podobnych zaburzeniach narządu ruch i wprowadza się specjalne ćwiczenia wskazane dla danego typu chorych. Gimnastyka ma na celu poprawienie ogólnej sprawności fizycznej, osiągnięcie ogólnego rozluźnienia, zwiększenie siły mięśni, zwiększenie zakresu ruchu w stawach, a więc przywrócenie lub poprawę czynności narządów ruchu, zapobieganie osteoporozie. Ćwiczenia oddziaływają na cały organizm zwiększając wydolność i sprawność układu oddechowego i krążenia. Ćwiczenia zespołowe działają mobilizująco na organizm poprzez czynnik rywalizacji.

– Gimnastyka indywidualna – Ćwiczenia wykonywane indywidualnie przeznaczone są dla najmniej sprawnych pacjentów. Prowadzone są przez kinezyterapeutę po dokładnym określaniu przez lekarza obiektu ćwiczeń. Prowadzone są ćwiczenia bierne, czynne wspomagane, przy użyciu sprzętu specjalistycznego np. nauka chodu i inne. Ćwiczenia zwiększają siłę i masę mięśni, poprawiają zakres ruchu w stawach, zwiększają elastyczność tkanek miękkich w stawach. Ćwiczenia indywidualne są bardzo ważne w leczeniu pourazowych uszkodzeń narządu ruchu, w uszkodzeniach układu nerwowego np. porażeniach połowicznych, porażeniach po złamaniach kręgosłupa, w dyskopatiach, zmianach zwyrodnieniowych stawów, przed i po zabiegach ortopedycznych itp.

– Natrysk biczowy – jest to zabieg wodoleczniczy polegający na działaniu strumienia wody wydobywającej się z gumowego węża pod ciśnieniem 1,5 – 3 atmosfery kierowany na odpowiednie okolice ciała. Wykorzystywany jest do leczenia nerwic, stanów wyczerpania psychicznego, nerwobóli, chorób mięśni i stawów.

– Masaż wirowy – (kończyn dolnych i górnych) to kąpiel kończyn w ciepłej wodzie mineralnej wprowadzonej w ruch wirowy przez specjalne urządzenie mechaniczne. Jest to łagodny masaż skojarzony z wpływem ciepła, powodujący rozluźnienie tkanek, zmniejszenie napięcia mięśniowego, poprawę ukrwienia oraz złagodzenie bólu. Stosowany jest w zaburzeniach krążenia w kończynach, polineuropatiach, stanach pourazowych, chorobach stawów.

– Masaże klasyczne – to działania mechaniczne wykonywane ręką masażysty. Celem masażu jest pobudzenie krążenia krwi i limfy przez tkanki, wzmożenie dopływu produktów odżywczych do mięśni, szybsze wyeliminowanie niezużytych produktów rozpadu powstających w czasie pracy mięśni (kwas mlekowy), usunięcie niedowładu mięśni, poprawa ruchomości stawu po urazach, stanach zapalnych lub długotrwałym leżeniu, regeneracja sił w okresie rekonwalescencji. Masaż zwiększa elastyczność skóry, jej ukrwienie, wygładza zmarszczki, działa rekreacyjnie, usuwa zmęczenie.

– Aquavibron – jest to suchy masaż wykonywany aparatem z drgającą membraną. Membranę wprowadza w drgania przepływająca pod ciśnieniem przez aparat woda. Działanie aquavibronu jest podobne do masażu klasycznego.

– Zawijania borowinowe – borowina to torf o odpowiednich właściwościach fizycznych, chemicznych i sanitarno-higienicznych. Zawiera w sobie składniki takie jak celuloza, pektyny, woski, żywice, białka, garbniki, bituminy, kwasy huminowe, nawet estrogeny. Mechanizm działania leczniczego borowiny polega na oddziaływaniu cieplnym, mechanicznym powstałym w wyniku ucisku masy borowinowej na skórę oraz na wpływie zawartych w niej związków chemicznych jw. Pod wpływem borowiny ustępują bóle, poprawia się ruchomość stawów, zwiększa się elastyczność mięśni, ulegają wessaniu przewlekłe pourazowe wysięki stawowe, podnosi się odporność skóry. Borowina ma działanie bakteriobójcze. Stosujemy ją w różnych chorobach stawów kończyn i kręgosłupa, nerwobólach, chorobie wibracyjnej, schorzeniach ginekologicznych i innych. W Lądku Zdroju do zawijań używamy pasty borowinowej. Jest to specjalnie rozdrobniona borowina, która odznacza się lepszym przyleganiem do skóry, stąd też do osiągnięcia efektu leczniczego wystarczy kilkumilimetrowa warstwa.

– Fasony borowinowe – polegają na zanurzeniu dłoni lub stóp w wanienkach wypełnionych pasta borowinową. Stosujemy je jako zabieg uzupełniający leczenie schorzeń dłoni i stóp.

– Kąpiele radonowo-siarczkowe – są kąpielami w wodzie leczniczej z naturalnego źródła, zawierającego radon, siarkę i fluor. Radon jest szlachetnym gazem promieniotwórczym, bezbarwnym, bez zapachu, wchłanianym głównie przez drogi oddechowe. Dochodzi do pobudzenia osi przysadkowo-nadnerczowej, powodujące zwiększenie wydzielania niektórych hormonów. Stwierdzono wzrost poziomu estrogenów, testosteronu, obniżenie poziomu cukru we krwi, trójglicerydów, cholesterolu, obniżenie poziomu kwasu moczowego, zwolnienie tętna, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi. Wpływa korzystnie na dynamikę serca. Ma działanie przeciwbólowe, uspakajające oraz właściwości odczulające. Pobudza komórki kościotwórcze, powodując wzrost grubości beleczek kostnych i szybsze ich uwapnienie. Zmniejsza przykurcze, bolesność i obrzęk stawów. Przyśpiesza odrastanie uszkadzanie włókien nerwowych, działa przeciwzapalnie, przyspiesza odrost włosów. Siarka częściowo wchłania się przez skórę i wbudowuje się w chrząstkę stawową wzmacniając ją, działa odtruwająco poprzez łączenie się z solami metali ciężkich (ołów, rtęć). Miejscowo wywiera działanie rozmiękczające i złuszczające naskórek, bakteriobójcze, przeciwalergiczne, przeciwświądowe, przeciwzapalne. Kąpiele radonowo-siarczkowe stosujemy w gośćcu, ZZSK, chorobach zwyrodnieniowych narządów ruchu, dnie, w przewlekłych chorobach układu nerwowego, chorobach naczyń obwodowych, dolegliwościach okresu przekwitania, cukrzycy, otyłości, łuszczycy, chorobach alergicznych skóry, trądziku, nadmiernym rogowaceniu skóry, łysieniu plackowatym, chorobach zawodowych skóry.

– Kąpiele siarczkowo-fluorkowe – charakteryzują się przeważającą zawartością fluory i jonów siarczkowych w wodzie mineralnej. Fluor występuje w wodzie w postaci fluorków. Są one silnym stymulatorem tworzenia tkanki kostnej, powodują wzrost grubości beleczek kostnych i masy kości – tak ważne w leczeniu osteoporozy. Działanie siarki opisano wyżej. Stosuje się je w tych samych schorzeniach jak kąpiele radonowo-siarczkowe.

– Kąpiel perełkowa – odbywa się w specjalnych wannach posiadających na dnie ruszt z otworkami, przez które wtłaczane jest pod ciśnieniem powietrze. Kąpiel działa kojąco, uspakajająco, jest także delikatnym masażem. Kąpiel odbywa się w wodzie mineralnej, co dodatkowo zwiększa jej wartość leczniczą.

– Półkąpiel wirowa – jest to kąpiel w wodzie mineralnej, wprawionej mechanicznie w ruch wirowy. Wirująca woda jest masażem dolnej połowy ciała. Kąpiel ta ma zastosowanie w leczeniu wielu chorób, a zwłaszcza zmian zwyrodnieniowych stawów kończyn dolnych, chorób dolnego odcinka kręgosłupa, zaburzeń krążenia w kończynach dolnych, polineuropatii cukrzycowej i innych.

– Masaż podwodny – zabieg polega na masowaniu ciała strumieniem wody pod ciśnieniem wydobywającej się z gumowego węża, podczas, gdy pacjent leży wygodnie w wannie wypełnionej wodą. Masaż zwiększa ukrwienie tkanek, przepływ chłonki, zwiększa elastyczność mięśni, zmniejsza bóle stawowe i mięśniowe, poprawia ruchomość stawów, poprawia krążenie obwodowe, znacznie poprawia samopoczucie dzięki uczuciu rześkości i łatwości poruszania się. Użycie wody mineralnej do zabiegu dodatkowo zwiększa jego walory.

– Kąpiel siarczkowo-borowinowa – otrzymujemy ją przez dodanie do wody mineralnej pasty borowinowej. Działanie lecznicze kąpieli jest sumą działania borowiny i składników zawartych w wodzie mineralnej. Jest to kąpiel o umiarkowanym stopniu bodźcowania.

– Basen Adam – służy do gimnastyki leczniczej wykonywanej w grupach po 6 osób pod kierunkiem instruktora. Środowisko wodne pozwala na wykonywanie ćwiczeń w odciążeniu. Możliwość i zakres wykonywania ruchu w wodzie są znacznie ułatwione. Ćwiczenia w wodzie mają zastosowanie w leczeniu wielu przewlekłych chorób. Wskazane są w osłabieniu mięśni, w niedowładach, w stwardnieniu rozsianym, w stanach po urazach narządów ruchu, w ograniczeniu ruchów i bólach stawowych w chorobach zwyrodnieniowych, po zabiegach ortopedycznych, w chorobach kręgosłupa, w dyskopatiach, w chorobach naczyń kończyn dolnych, w otyłości.

– Basen Wojciech – pięknie odrestaurowany basen z XVII wieku, w tureckim stylu, dostarcza niezapomnianych wrażeń estetycznych. Marmurowy okrągły basen, pod kopułą neobarokowego budynku, wypełnia błękitna woda mineralna, pochodząca z naturalnego termalnego źródła. Jest to woda radonowo-siarczkowo-fluorkowa o działaniu składników opisanych wyżej. Służy do kąpieli i ćwiczeń.

– Basen Jerzy – napełniony jest wodą mineralną radonowo-siarczkowo-fluorkową ze źródła „Jerzy” zawierającego najwięcej radonu. Służy do kąpieli leczniczej i umożliwia wykonywanie dowolnych ćwiczeń w grupach 10-cio osobowych. Sumuje działanie wody leczniczej i gimnastyki.

– Emanatorium – jest to zabieg polegający na inhalowaniu mieszanki powietrza z określoną ilością radonu. Radon jest pobierany znad lustra wody zbiornika źródła „Jerzy”. Emanatorium stosuje się jako zabieg wspomagający przy kąpielach zawierających niewielkie ilości radonu jak perełkowe, siarczkowo-borowinowe czy siarczkowo-fluorkowe oraz kiedy przeciwwskazane są kąpiele w wannie.

– Inhalacje – polegają na wprowadzeniu do dróg oddechowych aerozolu leczniczego. W naszym uzdrowisku wykonujemy inhalacje indywidualne z zastosowaniem leków zleconych przez lekarza. Najczęściej podaje się leki rozluźniające wydzielinę dróg oddechowych, rozkurczające oskrzela i działające przeciwzapalnie. Stosowane są w przewlekłych schorzeniach dróg oddechowych.

 

 

ZAKŁADY PRZYRODOLECZNICZE W LĄDKU-ZDROJU:

– Zakład Przyrodoleczniczy „Wojciech” 57-540 Lądek-Zdrój, Plac Mariański 3 Tel. 74 81 46 227, wew. 251.
– „Wojciech“ (dawniej Marienbad) – pierwszy zakład kąpielowy nad odkrytym tu źródłem wybudował w latach 1678-1680 r. Z.Hoffmann, nazywając go na cześć swojej żony „Marienbad”. Współczesny obiekt to zbudowany w 1880 r. neobarokowy zakład kąpielowy według projektu Hermana Völkela, z przepięknym basenem i 25 marmurowymi wannami, prawdziwa perła uzdrowisk nie tylko polskich, ale także europejskich, zachwyca kuracjuszy z całego świata. W Zakładzie Przyrodoleczniczym korzystać można z kąpieli siarczkowo-fluorkowych i perełkowych, masaży wirowych, wibracyjnych, natrysków biczowych oraz zabiegów borowinowych.
– Zakład Przyrodoleczniczy „Adam” 57-540 Lądek Zdrój, ul. Wolności 2 Tel. 74 81 46227, wew. 251.
– „Adam” – to powstały w 1866 r. Zakład Przyrodoleczniczy. Po modernizacji połączony łącznikami z sanatoriami „Stanisław” i „Józef”, przystosowany do rehabilitacji pacjentów z ciężkimi dysfunkcjami narządu ruchu. W Zakładzie znajduje się basen do gimnastyki rehabilitacyjnej z termalną wodą mineralną siarczkowo-fluorkową, sale gimnastyczne, gabinety do hydro i fizykoterapii oraz zaplecze gastronomiczne.
– Zakład Przyrodoleczniczy „Jerzy” 57-540 Lądek Zdrój, ul. Ostrowicza 1 Tel. 74 81 46 324.
– „Jerzy” – to jeden z najstarszych zdrojowych zakładów leczniczych w Polsce. Jego początki sięgają XIII wieku. Zakład został wybudowany na źródle „Św. Jerzego”. Źródło to charakteryzuje się największą, spośród lądeckich wód zawartością radonu (ok. 1300 Bq/dm3), którego lecznicze właściwości wykorzystywane są w Lądku od wieków w leczeniu chorób narządu ruchu. Bardzo dobre efekty lecznicze uzyskuje się tutaj także w leczeniu chorób skóry, naczyń obwodowych oraz w zaburzeniach endokrynologicznych.
– Szpital Rehabilitacyjny „Stanisław” 57-540 Lądek-Zdrój, ul. Wolności 2a. Tel. 74 81 46215
– Regionalne Centrum Osteoporozy 57-540 Lądek-Zdrój, ul. Ostrowicza 1.
– Szpital Uzdrowiskowy „Józef” 57-540 Lądek-Zdrój, ul. Wolności 2b. Tel. 74 81 46 227, wew. 258
– Szpital Uzdrowiskowy „Jubilat” 57-540 Lądek-Zdrój, ul. Wolności 6. Tel. 74 81 46 227, wew. 201